Y khoa Ykhoa, y học, y tế, kiến thức, lâm sàng, cận lâm sàng, chẩn đoán, điều trị, phác đồ, diễn đàn y khoa, hệ sinh thái y khoa online, mới nhất và đáng tin cậy.
I. MÔ TẢ
Chất nôn ra có máu đỏ hoặc giống như ‘bã cà phê’ hoặc, trong một số ca nôn ra máu, ho trực tiếp ra máu đỏ.
II. NGUYÊN NHÂN
• Xuất huyết tiêu hóa cao
Hay gặp
• Bệnh loét dạ dày
• Viêm dạ dày
• Viêm thực quản
• Giãn tĩnh mạch thực quản
Ít gặp
• Vết rách Mallory–Weiss
• Mạch máu
• Khối u
• Viêm mạch
III. CƠ CHẾ CHUNG
Rách hoặc vỡ các mạch máu trong lòng ống tiêu hóa, bất kể nguyên nhân hoặc bệnh căn, có thể gây nôn ra máu và/hoặc chất nôn như
bã cà phê.
Chất nôn bã cà phê biểu hiện sự xuất hiện đặc biệt của máu bị oxy hóa bởi acid trong dạ dày. Do đó nó chỉ ra rằng máu và/hoặc xuất huyết đã có mặt một thời gian, và có khả năng cao hơn ở đường tiêu hóa, như. tá tràng hoặc dạ dày.
Bệnh loét dạ dày
Viêm và ăn mòn bề mặt niêm mạc bình thường vào đến mạch máu gây ra chảy máu. Máu kích thích ruột và gây nôn ngược lên.
Vết rách Mallory–Weiss
Chảy máu là do rách niêm mạc theo chiều dọc ở vị trí nối dạ dày-thực quản hoặc tâm vị.
Cơ chế của vết rách Mallory–Weiss không được biết đầy đủ. Sự tăng áp lực đột ngột trong ổ bụng/dạ dày do nôn gây ra làm tăng áp lực tại vị trí nối dạ dày- thực quản. Vị trí này tương đối không phù hợp và không căng phồng tốt khi có áp lực. Khi áp lực đủ cao hoặc lặp đi lặp lại (với nôn nhiều lần), vết rách niêm mạc xảy ra – dẫn đến chảy máu.
Giãn tĩnh mạch thực quản
Trong bất kì nguyên nhân nào của tăng áp lực tĩnh mạch cửa, sự tăng áp lực tĩnh mạch cửa nghĩa là máu đi về các hệ thống mạch có áp lực thấp hơn – tuần hoàn bàng hệ bao gồm các tĩnh mạch thực quản, các tĩnh mạch trên bụng và tĩnh mạch hậu môn.
Những tĩnh mạch này trở nên căng phồng, giãn mỏng , và dễ vỡ hơn. Sự vỡ của tĩnh mạch phụ thành mỏng /giãn tĩnh mạch thực quản gây ra chảy máu và nôn ra máu. Giãn tĩnh mạch dạ dày cũng có thể gây chảy máu ở những bệnh nhân tăng áp lực tĩnh mạch cửa.
IV. Ý NGHĨA
Có một số nguyên nhân gây xuất huyết tiêu hóa cao, và các nguyên nhân khác làm chảy máu ra từ miệng cần phải được xem xét (e.g. mũi, răng, xoang). Tuy nhiên cả nôn ra máu và đi ngoài phân đen là những dấu hiệu có giá trị và cần phải kiểm tra ngay lập tức, nhận định khả năng chảy máu ồ ạt.
Nguồn: Mechanisms of clinical signs. 1st Edition. Mark Dennis Wiliam Bowen Lucy Cho
Tham khảo bản dịch của nhóm “Chia sẻ ca lâm sàng”
Xem tất cả cơ chế triệu chứng tại: https://ykhoa.org/khoa-hoc/co-che-trieu-chung/
