[COVID-19] Các loại thực phẩm chức năng nâng cao hệ miễn dịch

Các loại thực phầm chức năng nâng cao hệ miễn dịch

TS.DS. Phạm Đức Hùng

Mỗi năm có khoảng 50% số người lớn sử dụng các thực phẩm chức năng, chi xài gần 30 tỉ đô.

Trong tình hình dịch Covid-19, một số thực phẩm chức năng có thể giúp cải thiện sức khoẻ, tăng cường chức năng hệ miễn dịch, giảm lo âu căng thẳng sẽ có lợi ích. Nên nhớ đa phần các vitamin dưới đây đều có thể được hấp thu thông qua thức ăn sạch sẽ, việc bổ sung chỉ nên cho người cao tuổi hoặc người bị rối loạn tiêu hoá dẫn đến khó hấp thu.

👉1. Vitamin C
Bệnh nhân Covid-19 thường có các triệu chứng như mệt mỏi, đau nhức, sốt, ho và sổ mũi.

Vitamin C là chất chống oxy hoá tự nhiên bảo vệ cơ thể chống lại các tác nhân có hại, ảnh hưởng quá trình chuyển hoá, làm giảm mệt mỏi, căng thẳng. Nhiều nghiên cứu lâm sàng cho thấy bổ sung vitamin C làm giảm viêm gây ra do cảm. Ngoài ra, trị liệu liều cao của vitamin C giúp giảm triệu chứng trong nhiễm trùng và hội chứng stress hô hấp do virus [7][8].

Gần đây nhất nhiều dữ liệu từ Trung Quốc cho thấy tiêm vitamin C giúp chống lại Covid-19 trên nhiều bệnh nhân. Nhiều bác sĩ ở New York sử dụng vitamin C cho bệnh nhân Covid-19 nặng theo chế độ trị liệu nhân ái. Lưu ý rằng, những dùng vitamin C trị Covid-19 đang trong giai đoạn thử nghiệm lâm sàng hoặc điều trị theo chế độ nhân ái, vẫn chưa có khuyến cáo chính thức của các cơ quan y tế. Thế nên người dân nên sử dụng Vitamin C như 1 thực phẩm chức năng hoặc có thể bổ sung dễ dàng thông qua thực phẩm.

👉2. Vitamin D
Vitamin D tăng cường khả năng chống vi sinh gây bệnh của tế bào miễn dịch, tăng cường phản ứng miễn dịch. Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng bổ sung vitamin D đầy đủ giúp giảm nguy cơ viêm phổi, và giảm tỉ lệ bị trầm cảm, lo âu. Vitamin D cũng giúp cải thiện khả năng chống virus của những bệnh nhân viêm gan C hay HIV đang được điều trị với trị liệu chuẩn. Ngược lại thiếu vitamin D tăng nguy cơ viêm nhiễm đường hô hấp trên, bao gồm cảm cúm và hen suyễn dị ứng. Theo ước tính khoảng 50% người lớn trưởng thành thiếu vitamin D: với nồng độ Vitamin D trong máu thấp hơn 32 ng/ml trong khi đó nồng độ mục tiêu cần có từ 40 – 70 ng/ml. [1][2]

Người khoẻ mạnh trưởng thành có thể hấp nạp vitamin D dễ dàng qua việc tiếp xúc ánh sáng mặt trời, những người cao tuổi có thể bổ sung vitamin D thông qua các viên multivitamin bổ sung. Các thực phẩm có nhiều vitamin D như nấm, cá và trứng.

👉3. Omega-3 (dầu cá)
Sản phẩm bổ sung Omega-3 cần chứa ít nhất một trong ba thành phần sau: DHA (docosahexaenoic acid), EPA (Eicosapentaenoic acic) và ALA (Alpha-linolenic acid).

Omega-3 nói chung làm tăng cường khả năng kháng viêm và làm giảm căng thẳng, tạo cảm giác sảng khoái. Nhiều thử nghiệm lâm sàng chứng minh lợi ích của việc bổ sung thực phẩm có Omega-3 trong các bệnh viêm và tự miễn như viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ, đa xơ cứng, viêm đường ruột và giúp giảm lệ thuộc vào các thuốc kháng viêm [3]. DHA và EPA có tác dụng tốt hơn ALA.

👉4. Kẽm
Kẽm thường được thêm vào nhiều sản phẩm chăm sóc sức khoẻ hay thực phẩm chức năng vì khả năng tăng cường đề kháng. Kẽm có vai trò rất quan trọng cho sự phát triển tế bào, truyền tín hiệu và làm giảm phản ứng viêm. Những người thiếu kẽm thường có nhiều nguy cơ bị viêm đường hô hấp hơn. Bệnh thiếu kẽm ảnh hưởng gần 2 tỉ người trên thế giới và có khoảng 30% người lớn tuổi được coi là thiếu lượng kẽm cần thiết [4]. Nhiều nghiên cứu cho thấy, bổ sung kẽm giúp bảo vệ đường hô hấp khỏi viêm và cảm lạnh; đồng thời cũng giúp cho trẻ em bị bệnh viêm hô hấp cấp khoẻ mạnh nhanh hơn [5].

Việc sử dụng kẽm lâu dài tương đối an toàn cho người trưởng thành, tuy nhiên liều dùng kẽm mỗi ngày không vượt quá 40mg. Vì kẽm có trong nhiều viên đa vitamin khác nhau, nên tính toán liều dùng cẩn thận. Sử dụng kẽm quá liều ngăn cản hấp thu đồng, tăng nguy cơ bị viêm.

👉5. Prebiotics
Prebiotics là những thành phần mà ruột non của ta không tiêu hoá vì vậy sẽ được lưu thông trong đường tiêu hoá và chúng tác động tốt đến các vi khuẩn có lợi (như Lactobacilli và Bifidobacteria) và tăng cường hệ tiêu hoá. Hệ tiêu hoá được xem như bộ não thứ 2 của cơ thể vì chúng có nhiều kết nối với tế bào thần kinh và bộ não. Ngoài ra có rất nhiều tế bào và cơ quan miễn dịch nằm ở hệ tiêu hoá. Nếu ruột và bao tử không khoẻ mạnh sẽ tiết ra nhiều chất gây viêm, gây lo âu và tăng nguy cơ trầm cảm. Việc sử dụng prebiotics tăng cường bảo vệ ruột và hệ miễn dịch tại ruột [6]. Prebiotics có thể được tìm thấy trong nhiều thực phẩm chức năng, hoặc trong các loại thực phẩm hằng ngày như tỏi, hành tây, măng tây, chuối, và yến mạch.

👉6. Các thực phẩm chức năng khác với tiềm lực tăng cường hệ miễn dịch

6.1. Các vitamin nhóm B đặc biệt là B6: tăng đáp ứng chống virus, đẩy mạnh năng lượng trong tế bào để tăng cường tín hiệu và chức năng. B6 kích hoạt sản xuất hồng cầu và giảm viêm.

6.2. Dịch chiết từ cây cơm cháy đen (Sambucus nigra): tiềm năng chống virus và vi khuẩn, giảm thời gian và độ nặng của cảm, giảm triệu chứng viêm đường hô hấp trên.

6.3. Selenium và Magnesium: cùng với kẽm là những nguyên tố vi lượng rất cần cho sự đề kháng, tăng khả năng chống virus như cúm mùa.

6.4. Melatonin: melatonin là 1 hormone sản xuất bởi tuyến yên. Melatonin có thể được bổ sung thêm từ nguồn tổng hợp hoặc từ tuyến tùng của bò. Melatonin giúp đi vào giấc ngủ nhanh hơn. Melatonin có thể làm giảm số lượng tinh trùng, nam giới cẩn thận khi sử dụng.

Advertisement

Tuy là các sản phẩm trên đã được nghiên cứu và cho thấy tiềm năng tăng cường thể trạng và đề kháng của hệ miễn dịch, tác dụng của chúng chỉ là rất nhỏ, chỉ mang ý nghĩa bổ sung. Quan trọng là mọi người nên duy trì một lối sống khoẻ mạnh, tập thể dục điều độ, ăn uống sạch sẽ, ngủ đủ giấc, bỏ hút thuốc và rượu. Chính lối sống lành mạnh là cách tốt nhất để tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể.

Chúc mọi người khoẻ nhé 💪💪💪💪

🙌Disclaimer: tác giả không có mối liên hệ kinh doanh với các sản phẩm hay nhãn hàng được nêu tên trong bài. Một số sản phẩm có khả năng chống virus gây bệnh hô hấp, nhưng không có sản phẩm nào chống Covid-19 đã được chấp nhận bởi FDA. Tác giả không phải chuyên gia dinh dưỡng.

Lưu ý: FDA quản lý thực phẩm chức năng https://www.fda.gov/food/dietary-supplements. Tuy nhiên họ quản lý nhóm thực phẩm chức năng như thức ăn, chứ không có nhiều tiêu chuẩn an toàn và hiệu quả như thuốc. Mọi người chú ý đừng mặc định thực phẩm chức năng nào cũng giống nhau về chất lượng và độ an toàn!

TLTK
1. Prietl B et al. Vitamin D and Immune Function. Nutrients 2013.
2. Martinaeu et al. Vitamin D Supplementation to Prevent Acute Respiratory Infections: Individual Participant Data Meta-Analysis
3. Simopoulos AP. Omega-3 fatty acids in inflammation and autoimmune diseases. J Am Coll Nutr. 2002.
4. Wessels et al. Zinc as a Gatekeeper of Immune Function. Nutrients 2017.
5. Rerksuppaphol et al. A randomized controlled trial of zinc supplementation in the treatment of acute respiratory tract infection in Thai children. Pediatr Rep 2019.
6. Klaenhammer et al. The impact of probiotics and prebiotics on the immune system. Nature Review Immunology 2012.
7. Lii et al. Intravenous Vitamin C as Adjunctive Therapy for Enterovirus/Rhinovirus Induced Acute Respiratory Distress Syndrome. World J Crit Care Med 2017.
8. Li et al. Evidence is stronger than you think: a meta-analysis of vitamin C use in patients with sepsis. Crit Care 2018.

Xin cảm ơn bài chia sẻ của TS.DS. Phạm Đức Hùng!