CÚM LÀ “KẺ GIẾT NGƯỜI” ĐỘC ÁC NHẤT
=================================

BS. Trần Văn Phúc

Sáng nay, nhà báo Hồng Mây hỏi tôi rằng, có 1 cháu bé 10 tuổi tử vong cách đây 18 ngày, nguyên nhân được bệnh viện xác nhận là viêm phổi do vi rút cúm HCoV-NL63 cùng họ vi rút Corona; vậy đây có phải là vi rút đang gây đại dịch viêm phổi ở Vũ Hán không?

Câu trả lời của tôi là: không phải!

Có 4 loại vi rút Corona gây bệnh cảm cúm thường gặp:

– 229E (alpha coronavirus)
– NL63 (alpha coronavirus)
– OC43 (beta coronavirus)
– HKU1 (beta coronavirus)

Có 2 loại vi rút Corona gây ra nối sợ hãi:

– MERS-CoV (beta coronavirus gây Hội chứng hô hấp Trung Đông, hay MERS)
– SARS-CoV (beta coronavirus gây hội chứng hô hấp cấp tính nặng, hay SARS)

Loại thứ 7 chính là con vi rút gây viêm phổi kì lạ ở Vũ Hán, có tên là nCoV-2019, đang được cộng đồng quốc tế cực kì quan ngại, WHO quan sát chặt chẽ.

HCoV-NL63 mà cháu bé được cho là mắc phải và tử vong được phát hiện vào cuối năm 2004, ở cháu bé 7 tháng tuổi bị viêm tiểu phế quản phổi, tại Hà Lan. Đến nay, HCoV=NL63 đã hiện diện khắp thế giới và trở nên phổ biến. Bệnh biểu hiện từ mức độ nhẹ như cảm cúm đến trung bình như nhiễm trùng đường hô hấp trên, diễn biến nặng như nhiễm trùng đường hô hấp dưới gồm viêm thanh quản, viêm tiểu phế quản, viêm phổi. Vi rút được tìm thấy chủ yếu ở trẻ nhỏ, người già và những bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch. Một nghiên cứu được thực hiện tại Amsterdam đã ước tính sự hiện diện của HCoV-NL63 trong khoảng 4,7% các bệnh hô hấp thông thường.

Về mặt chuyên môn, thì vi rút họ Corona khác với vi rút cúm họ Influenza, nhưng theo thói quen một số người vẫn gọi Corona là cúm, đặc biệt khi dịch bệnh nCoV-2019 đang làn tràn rất mạnh. Bên cạnh nCoV-2019 chúng ta đang làm hết sức để ngăn chặn không cho dịch bùng phát, thì chúng ta cũng cần phải biết rằng cúm Influenza cũng rất nghiêm trọng.

Cúm là “kẻ giết người” mà chỉ bác sĩ mới hiểu nó độc ác như thế nào!

Theo số liệu báo cáo của CDC Hoa Kỳ từ 1/10/2019 đến 11/1/2020 cả nước Mỹ số bệnh nhân mắc cúm các loại gồm:

– 13 triệu bệnh nhân nhiễm cúm.
– 5,9 triệu bệnh nhân cúm cần chăm sóc y tế.
– 120,000 bệnh nhân cúm phải nằm viện điều trị.
– 6,600 bệnh nhân cúm tử vong.

Số liệu này được cho là đã giảm hơn nhiều so với mùa cúm trước.

Mùa cúm này tại Việt Nam, trước khi có đại dịch nCoV-2019 ở Vũ Hán, thì các bệnh viện và trung tâm y tế trong cả nước cũng phải gồng mình chống lại những con vi rút ác độc ấy, cho đến tận giờ phút này mà Influenza A(H1N1)pdm09 virus (pH1N1) vẫn đang hoành hành gây viêm phổi rất nặng.

Chỉ những bác sĩ, rồi những bệnh nhân đã trải qua cúm biến chứng viêm phổi, mới thấm hiểu mức độ nghiêm trọng của các loại vi rút cúm. Và nCoV-2019, theo như tôi dự báo, cũng không khác gì những vi rút cúm mùa Influenza khác, với khả năng lây lan đặc biệt nghiêm trọng, biến chứng viêm phổi nặng sẽ là nỗi ác mộng.

Mỗi người cần làm gì để phòng tránh vi rút cúm?

Đó là câu hỏi mà nhà báo Hồng Mây đặt ra cho tôi. Nội dung câu trả lời đã có ở 6 bài viết trước trong Fanpage. Bộ Y tế cũng đã có những khuyến cáo rất ngắn gọn, dễ hiểu, dễ làm. Vì thế mà tôi không cần nhắc lại trong bài viết này.

Tôi chỉ muốn nhấn mạnh là: hầu hết cúm đều tự khỏi và chỉ một số nặng lên!

Tôi cũng bổ sung thêm, là cúm nói chung, vi rút HCoV-NL63 mà cháu bé mắc phải nói riêng, cũng như vi rút nCoV-2019 đang rúng động dư luận trong những ngày Tết Nguyên Đán này, để phòng nó các bạn có thể tăng cường ăn tỏi, tắm nước nóng ngày 1-2 lần và nếu phòng tắm có xông hơi nước nóng hoặc máy tạo độ ẩm không khí càng tốt, sẽ giúp bất hoạt vi rút.

Điều tôi đặc biệt lưu ý, là vấn đề đeo khẩu trang, chúng ta chưa thực hiện. Từ 30 Tết cho đến hôm nay là mùng 3 Tết, tôi đã qua 5 thành phố lớn như Nghệ An, Thanh Hóa, Ninh Bình, Bắc Ninh và quay lại Hà Nội, dừng chân ở các quảng trường và đến một số điểm tham quan, tôi chỉ thấy khách du lịch người châu Á đeo khẩu trang, người Việt hầu như không.

Ngay từ chiều 29 Tết, tôi hỏi qua các nguồn tin, thì khẩu trang N95 không có để mua, khẩu trang phẫu thuật 3 lớp cũng vậy, chỉ có khẩu trang y tế là vẫn còn nhưng giá thành bắt đầu bị đẩy lên cao; điều này có thể làm cho người dân khó khăn hơn khi muốn có khẩu trang bảo vệ.

Hai loại vi rút nguy hiểm là Corona với kích thước khoảng 150-200nm và cúm Influenza A có kích thước 80-120nm, các vi rút này chủ yếu cư trú trong giọt nước bọt lớn, nên dùng khẩu trang y tế đúng cách cũng sẽ ngăn chặn vi rút rất hiệu quả.

Cách sử dụng khẩu trang y tế đúng là:

– Chỉ sử dụng 1 lần rồi vất vào thùng rác an toàn.

– Khi đeo khẩu trang phải lộn mặt xanh ra ngoài: Đeo khẩu trang y tế cần lưu ý là mặt màu xanh có tính chống nước, các giọt nước bọt bắt vào sẽ không thấm vào trong, có thể rơi xuống, vì thế mà đeo mặt này ra ngoài. Mặt màu trắng có tính hút ẩm, nên quay vào trong, để hơi thở thoát ra thấm vào khẩu trang.

– Khẩu trang phải kín cả mũi lẫn miệng.

– Quá trình mang khẩu trang tuyệt đối không sờ tay vào: Vì động tác sờ tay, thậm chí chỉnh sửa khẩu trang, vô tình làm cho bàn tay lây nhiễm vi rút và các tác nhân gây bệnh khác, sau đó bệnh truyền lại cho chính mình và những người xung quanh.

– Khi tháo khẩu trang chỉ được cầm vào dây đeo qua tai: Tuyệt đối không dùng tay cầm vào khẩu trang, những thói quen lấy tay vo khẩu trang lại đã gây nhiễm cho bàn tay, khẩu trang tháo ra cho vào thung rác an toàn.

Điều cuối cùng tôi muốn lưu ý, là hạn chế bắt tay khi không cần thiết, đặc biệt là bắt tay khi uống rượu. Thói quen này tôi được biết, bắt đầu từ lính QK2, uống rượu xong bắt tay. Sau này người Sài Gòn thêm dự lệnh “1,2,…” rồi đến động lệnh “dô…” rồi đến dự lệnh “1,2,3…” rồi đến động lệnh “uống…” sau đó là bắt tay từng người. Khẩu lệnh “1,2’3… dô… 1,1,3,…. Uống…” càng to càng tốt, ngửa mặt lên trời hô, nước bọt bắn tung tỏe rất nguy hiểm, rồi bắt tay nhau; đó là cách lây bệnh không thể dễ dàng hơn.

Kết luận cuối cùng cho bài viết này của tôi: Thiếu hiểu biết là thứ vi rút dễ lây lan và nguy hiểm nhất!