Tầm quan trọng của việc đeo khẩu trang trong phòng ngừa dịch bệnh COVID-19 lại được khẳng định một lần nữa trong bài báo khoa học được đăng hôm nay của một tạp chí khoa học hàng đầu, SCIENCE. Các thông tin cho tới hiện nay cho thấy hầu hết virus văng ra từ người bệnh nằm trong các hạt dịch, tùy thuộc vào kích thước của hạt dịch và điều kiện môi trường chung quanh mà ảnh hưởng đến tầm khuếch tán và thời gian tồn tại của các hạt này trong môi trường. Các hạt dịch này không những được tạo ra từ các triệu chứng bệnh dễ nhận biết như hắt xì hoặc ho mà còn được sinh ra từ các hoạt động rất đơn giản của con người như thở hoặc nói chuyện. Các điều kiện môi trường như nhiệt độ nóng, độ ẩm cao và tia UV trong ánh sáng mặt trời có thể là lợi thế để giúp giảm thời gian virus tồn tại trong môi trường bên ngoài người bệnh.
Tuy nhiên, việc lây nhiễm bệnh COVID-19 hiện nay khó kiểm soát do nguyên nhân chủ yếu là số người mắc virus nCoV (SARS-CoV-2) nhưng không biểu hiện bệnh chiếm tỉ lệ cao, khoảng 79%. Những người này có thể trở thành những tác nhân lây bệnh thầm lặng trong cộng đồng. Việc giãn cách xã hội (social distancing) đang được thực hiện ở nhiều nước trên thế giới khi yêu cầu người dân cách nhau ít nhất 6 feets (khoảng 1.8 mét) có thể làm giảm được phần nào việc lây nhiễm nhưng các nghiên cứu cho thấy các hạt dịch vẫn có thể dễ dàng văng xa hơn khoảng cách này. Do vậy, ngoài việc đứng xa nhau thì việc đeo khẩu trang đúng cách ở nơi công cộng không những giúp giảm đáng kể việc người khỏe mạnh hấp thu virus nằm ở các hạt dịch trong môi trường mà còn giúp người mang virus giảm phát tán các hạt dịch nguy hiểm (các bạn có thể xem hình minh họa của bài báo cho dễ hình dung).
Hồi khoảng đầu tháng tư vừa rồi, ở Mỹ việc đeo khẩu trang đã trở thành bắt buộc ở nhiều nơi công cộng. Thực ra, lợi ích của khẩu trang trong việc giảm nguy cơ các bệnh đường hô hấp do virus gây ra đã được nghiên cứu và khẳng định qua nhiều nghiên cứu trước đó chứ không phải mới đây nhưng nó đã bị xem nhẹ bởi WHO, CDC và nhiều “chuyên gia” khác trong đầu mùa dịch. Việc định hướng sai việc áp dụng khẩu trang trong phòng dịch bệnh COVID-19 đã khiến tình hình lây nhiễm xảy ra tồi tệ như trong bài báo có đưa ra các so sánh tình hình dịch bệnh được kiểm soát tốt hơn khi áp dụng việc đeo khẩu trang đại trà từ rất sớm như Đài Loan, Hong Kong, Singapore và Hàn Quốc (mình nghĩ người Việt Nam cũng đã áp dụng việc đeo khẩu trang phòng lây nhiễm khá tốt trong thời gian qua).
Tình hình dịch bệnh cho đến nay có vẻ đã dịu xuống ở nhiều nơi trên thế giới và có vẻ khá ổn ở Việt Nam nhưng hy vọng mọi người vẫn trên tinh thần phòng thủ cho đến khi nó hết hoàn toàn cho an tâm. Do vậy, mọi người nhớ luôn mang khẩu trang đến nơi đông người, giữ khoảng cách và rửa tay thường xuyên,…
Bảo trọng nhe bà con,
Các bài viết liên quan đến “khẩu trang” trước đây mình đã viết cho mùa dịch COVID-19.
Ngày 26 tháng 1 năm 2020 (Các tin đồn liên quan đến 2019-nCoV, khẩu trang N95 vs khẩu trang y tế)
https://www.facebook.com/vu.nguyen.758/posts/3191346670879682
Ngày 31 tháng 1 năm 2020 (Hãy cảnh giác với những lời khuyên – mang khẩu trang để tự bảo vệ mình)
https://www.facebook.com/vu.nguyen.758/posts/3202343806446635
Ngày 17 tháng 2 năm 2020 (Video clip – Ý thức của người bệnh là quan trọng)
https://www.facebook.com/vu.nguyen.758/posts/3238953606118988
Ngày 3 tháng 3 năm 2020 (Khẩu trang có tác dụng bảo vệ bạn giảm nguy cơ mắc bệnh trong mùa dịch bệnh đường hô hấp do virus nCoV hay không?)
https://www.facebook.com/vu.nguyen.758/posts/3272479019433113
Ngày 5 tháng 3 năm 2020 (Sự hiểu biết về Y Học của TS khoa học – chuyện cãi vã của những chuyên gia)
https://www.facebook.com/vu.nguyen.758/posts/3278846435463038
Ngày 2 tháng 4 năm 2020 (Chuyện khẩu trang – Gió đổi chiều)
https://www.facebook.com/vu.nguyen.758/posts/3346811158666565
TS. Nguyễn Hồng Vũ,
Viện Nghiên cứu ung thư, City of Hope, California, USA
Cố vấn khoa học Ruy Băng Tím
Tài liệu tham khảo:
https://science.sciencemag.org/content/early/2020/05/27/science.abc6197/ (Reducing transmission of SARS-CoV-2)
Nguồn: TS Nguyễn Hồng Vũ