Y khoa Ykhoa, y học, y tế, kiến thức, lâm sàng, cận lâm sàng, chẩn đoán, điều trị, phác đồ, diễn đàn y khoa, hệ sinh thái y khoa online, mới nhất và đáng tin cậy.
Như ở Phần 1 (có kèm link ở dưới bài viết), các bạn đã được tìm hiểu về những điều cơ bản cần biết về kháng kháng sinh (antimicrobial resistance) và tại sao nó lại là một mối quan tâm toàn cầu cùng với những phản ứng của WHO đối với chúng. Thì bây giờ ở Phần 2 chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu về Kháng kháng sinh thực tế đã ảnh hưởng đến chúng ta như thế nào và các giải pháp toàn cầu nhằm ngăn chặn sự phát triển mạnh mẽ của nó.
”PROTECT ANTIBIOTICS SO THEY CAN PROTECT YOU’’
>>>>Kháng kháng sinh đã có mặt ở mọi quốc gia<<<<
.Kháng Klebsiella pneumonia (Viêm phổi)
Kháng với Klebsiella pneumoniae – vi khuẩn đường ruột phổ biến có thể gây nhiễm trùng đe dọa tính mạng – đến một phương pháp điều trị cuối cùng (kháng sinh carbapenem) đã lan rộng đến tất cả các khu vực trên thế giới. K. pneumoniae là một nguyên nhân chính của nhiễm trùng bệnh viện như viêm phổi, nhiễm trùng máu và nhiễm trùng ở trẻ sơ sinh và bệnh nhân đơn vị chăm sóc đặc biệt (ICU). Ở một số quốc gia, vì kháng thuốc, kháng sinh carbapenem không có tác dụng ở hơn một nửa số người được điều trị nhiễm trùng K. pneumoniae.
.Kháng E.coli
Tình trạng kháng E. coli đối với một trong những loại thuốc được sử dụng rộng rãi nhất để điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu (kháng sinh fluoroquinolone) là rất phổ biến. Có nhiều quốc gia ở nhiều nơi trên thế giới, nơi điều trị này hiện không hiệu quả ở hơn một nửa số bệnh nhân.
.Bệnh lậu (Gonorrhea)
Thất bại điều trị trong lần điều trị cuối cùng của thuốc điều trị bệnh lậu (kháng sinh cephalosporin thế hệ thứ ba) đã được xác nhận tại ít nhất 10 quốc gia (Úc, Áo, Canada, Pháp, Nhật Bản, Na Uy, Slovenia, Nam Phi, Thụy Điển và Vương quốc Anh và Bắc Ireland). WHO gần đây đã cập nhật các hướng dẫn điều trị bệnh lậu để giải quyết tình trạng kháng thuốc mới nổi. Các hướng dẫn mới của WHO không khuyến nghị quinolone (một nhóm kháng sinh) để điều trị bệnh lậu do mức độ kháng thuốc lan rộng. Ngoài ra, hướng dẫn điều trị nhiễm trùng chlamydia và giang mai cũng được cập nhật.
.Nhiễm trùng do STAPHLYLOCOCCUS AUREUS
Kháng thuốc hàng đầu để điều trị nhiễm trùng do Staphlylococcus aureus, một nguyên nhân phổ biến gây nhiễm trùng nặng ở các cơ sở y tế và cộng đồng cộng đồng là phổ biến. Những người bị MRSA (Staphylococcus aureus kháng methicillin) được ước tính có nguy cơ tử vong cao hơn 64% so với những người có dạng nhiễm trùng không kháng thuốc.
.Nhiễm trùng do ENTEROBACTERIACEAE
Colistin là phương pháp điều trị cuối cùng đối với các bệnh nhiễm trùng đe dọa tính mạng do Enterobacteriaceae gây ra có khả năng kháng carbapenems. Kháng với colistin gần đây đã được phát hiện ở một số quốc gia và khu vực, làm cho nhiễm trùng do vi khuẩn như vậy không thể điều trị được.
.Kháng bệnh lao (TB-Tuberculosis)
WHO ước tính, trong năm 2014, có khoảng 480 000 trường hợp mắc bệnh lao đa kháng thuốc mới (MDR-TB), một dạng bệnh lao kháng 2 loại thuốc chống lao mạnh nhất. Chỉ khoảng một phần tư trong số này (123 000 trường hợp) được phát hiện và báo cáo. MDR-TB yêu cầu các khóa điều trị dài hơn và ít hiệu quả hơn so với những người mắc lao không kháng thuốc. Trên toàn cầu, chỉ một nửa số bệnh nhân lao đa kháng thuốc được điều trị thành công trong năm 2014.
Trong số các trường hợp mắc lao mới vào năm 2014, ước tính 3,3% là đa kháng thuốc. Tỷ lệ này cao hơn ở những người trước đây được điều trị bệnh lao, ở mức 20%.
Bệnh lao kháng thuốc rộng rãi (XDR-TB), một dạng bệnh lao kháng với ít nhất 4 loại thuốc chống lao cốt lõi, đã được xác định ở 105 quốc gia. Ước tính 9,7% số người mắc MDR-TB có XDR-TB.
.Kháng thuốc trong sốt rét (Malaria)
Sự đề kháng với điều trị đầu tay đối với sốt rét do P. falciparum (liệu pháp kết hợp dựa trên artemisinin, còn được gọi là ACT) đã được xác nhận tại 5 quốc gia thuộc tiểu vùng sông Mê Kông (Campuchia, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, Myanmar , Thái Lan và Việt Nam). Ở hầu hết các nơi, bệnh nhân bị nhiễm trùng kháng artemisinin sẽ hồi phục hoàn toàn sau khi điều trị, với điều kiện là họ được điều trị bằng ACT có chứa một loại thuốc đối tác hiệu quả. Tuy nhiên, dọc biên giới Campuchia – Thái Lan, P. falciparum đã trở nên kháng với hầu hết các loại thuốc chống sốt rét có sẵn, khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn và cần được theo dõi chặt chẽ. Có nguy cơ thực sự là tình trạng đa kháng thuốc cũng sẽ sớm xuất hiện ở các khu vực khác của tiểu vùng. Sự lây lan của các chủng kháng thuốc sang các khu vực khác trên thế giới có thể đặt ra thách thức lớn đối với sức khỏe cộng đồng và gây nguy hiểm cho việc kiểm soát sốt rét gần đây.
.Kháng HIV (Human Immunodeficiency Virus)
Ước tính 7% số người bắt đầu điều trị bằng thuốc kháng vi-rút (ART) ở các nước đang phát triển có HIV kháng thuốc. Ở các nước phát triển, con số tương tự là 10 – 20%. Một số quốc gia gần đây đã báo cáo mức độ ở mức hoặc trên 15% trong số những người bắt đầu điều trị HIV và lên đến 40% trong số những người bắt đầu điều trị lại. Điều này đòi hỏi sự chú ý khẩn cấp. Tăng mức độ kháng thuốc có ý nghĩa kinh tế quan trọng vì chế độ điều trị thứ hai và thứ ba đắt gấp 3 lần và 18 lần so với thuốc hàng đầu.
Kể từ tháng 9 năm 2015, WHO đã khuyến nghị mọi người nhiễm HIV nên bắt đầu điều trị bằng thuốc kháng vi-rút. Việc sử dụng ART nhiều hơn dự kiến sẽ tăng thêm sức đề kháng ART ở tất cả các khu vực trên thế giới. Để tối đa hóa hiệu quả lâu dài của các chế độ điều trị ARV bậc 1 và để đảm bảo rằng mọi người đang sử dụng chế độ hiệu quả nhất, điều cần thiết là tiếp tục theo dõi tình trạng kháng thuốc và giảm thiểu sự xuất hiện và lan rộng hơn nữa của nó. Tham khảo ý kiến các nước, đối tác và các bên liên quan, WHO hiện đang phát triển một “Kế hoạch hành động toàn cầu về kháng thuốc HIV (2017-2021)”.
.Kháng cúm (Influenza)
Thuốc kháng vi-rút rất quan trọng để điều trị dịch cúm và đại dịch cúm. Cho đến nay, hầu như tất cả các vi-rút cúm A lưu hành ở người đều kháng với một loại thuốc chống vi-rút – Thuốc ức chế M2 (amantadine và rimantadine). Tuy nhiên, tần suất kháng với chất ức chế neuraminidase oseltamivir vẫn còn thấp (1-2%). Độ nhạy cảm với thuốc kháng vi-rút được theo dõi liên tục thông qua Hệ thống giám sát và ứng phó với cúm toàn cầu của WHO.
Tất cả các quốc gia cần kế hoạch hành động quốc gia về AMR. Kháng kháng sinh là một vấn đề phức tạp ảnh hưởng đến tất cả xã hội và được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố liên kết với nhau. Can thiệp đơn, cô lập có tác động hạn chế. Hành động phối hợp là cần thiết để giảm thiểu sự xuất hiện và lan truyền của kháng kháng sinh. Vậy thì trên thế giới đã có những giải pháp nào để ngăn chặn nó?
Các cách quan trọng nhất để ngăn ngừa kháng kháng sinh là:
-Giảm thiểu việc kê đơn và kê đơn thuốc kháng sinh không cần thiết. Điều này xảy ra khi mọi người mong đợi các bác sĩ kê đơn thuốc kháng sinh cho bệnh do virus (kháng sinh không có tác dụng chống lại virus) hoặc khi thuốc kháng sinh được kê đơn cho các điều kiện không cần đến chúng.
-Hoàn thành toàn bộ quá trình của bất kỳ loại kháng sinh theo quy định nào để nó có thể hoàn toàn hiệu quả và không gây kháng thuốc. Không bỏ dở thuốc khi cho là mình hết bệnh.
-Thực hành vệ sinh tốt như rửa tay và sử dụng các quy trình kiểm soát nhiễm trùng thích hợp.
-Không bao giờ chia sẻ kháng sinh với người khác hoặc sử dụng các toa thuốc còn sót lại.
Truyền vi khuẩn kháng kháng sinh trong bệnh viện
Những cách phổ biến mà vi khuẩn có thể truyền từ người sang người bao gồm:
- Tiếp xúc với bàn tay bị ô nhiễm của nhân viên bệnh viện
- Tiếp xúc với các bề mặt bị ô nhiễm như tay nắm cửa, bàn trên giường và chuông gọi
- Tiếp xúc với thiết bị bị ô nhiễm, chẳng hạn như ống nghe và còng đo huyết áp.
Kiểm soát nhiễm trùng trong bệnh viện
Những biện pháp phòng ngừa này cần được tuân thủ trong tất cả các bệnh viện và cơ sở chăm sóc sức khỏe để giảm thiểu nguy cơ lây truyền bệnh từ người sang người, ngay cả trong các tình huống nguy cơ cao:
- Vệ sinh cá nhân tốt, chẳng hạn như rửa tay trước và sau khi tiếp xúc với bệnh nhân và sử dụng dung dịch chà tay có cồn thích hợp
- Việc sử dụng các thiết bị bảo vệ như găng tay, áo choàng, khẩu trang và kính bảo hộ
- Xử lý thích hợp và xử lý vật sắc nhọn (ví dụ: kim tiêm) và chất thải lâm sàng (chất thải được tạo ra trong quá trình chăm sóc bệnh nhân)
- Kỹ thuật vô trùng.
Phòng ngừa bổ sung với vi khuẩn kháng kháng sinh
Các biện pháp phòng ngừa bổ sung được sử dụng khi chăm sóc cho những người được biết hoặc nghi ngờ bị nhiễm bệnh hoặc nhiễm khuẩn với mầm bệnh truyền nhiễm cao (vi sinh vật gây bệnh).
Vi sinh vật có thể được phân loại là ‘’Nguy cơ cao nếu’’
- Đường lây truyền của chúng làm cho chúng dễ lây lan hơn – chúng có thể lây lan qua tiếp xúc hoặc giọt nước, hoặc có thể là không khí
- Chúng được gây ra bởi vi khuẩn kháng kháng sinh
- Chúng chống lại các quy trình khử trùng tiêu chuẩn.
Các biện pháp phòng ngừa bổ sung được điều chỉnh theo mầm bệnh cụ thể và đường lây truyền. Các biện pháp phòng ngừa bổ sung có thể bao gồm:
- Sử dụng phòng đơn với tiện nghi riêng hoặc nhà vệ sinh chuyên dụng
- Thiết bị chăm sóc dành riêng cho người đó
- Hạn chế di chuyển của người và nhân viên y tế của họ.
Truyền vi khuẩn kháng kháng sinh trong cộng đồng
Vi khuẩn kháng kháng sinh cũng có thể được truyền từ người này sang người khác trong cộng đồng. Điều này đang trở nên phổ biến hơn.
Các cách để ngăn chặn sự lây truyền của các sinh vật, bao gồm cả vi khuẩn kháng kháng sinh là:
- Rửa tay trước và sau khi xử lý thực phẩm, đi vệ sinh và thay tã.
- Che mũi và miệng khi ho và hắt hơi.
- Vứt bỏ khăn giấy đúng cách, trong thùng rác hoặc nhà vệ sinh.
- Không khạc nhổ bừa bãi.
- Ở nhà nếu bạn không khỏe và không thể quản lý các yêu cầu bình thường trong ngày của bạn.
- Không gửi trẻ đến nhà giữ trẻ, mẫu giáo hoặc trường học nếu chúng không khỏe.
- Nếu bạn tiếp tục cảm thấy không khỏe, hãy quay lại bác sĩ.
- Tránh sử dụng các sản phẩm quảng cáo chúng có chứa kháng sinh, hoặc kháng khuẩn hoặc kháng khuẩn, trừ khi được tư vấn bởi chuyên gia y tế của bạn.
Nguồn: WHO, BETTER HEALTH CHANNEL.
—————————————————————————————————————————————————————————————————
“Y LÂM SÀNG là dự án mới, hàng ngày mang đến những cases lâm sàng hay. Hy vọng mang lại những thông tin và kiến thức bổ ích cho các bạn sinh viên Y Khoa”.
#adminJames
Link Phần 1: Những điều cơ bản cần biết về kháng kháng sinh??
https://ykhoa.org/khang-khang-sinh-chu-de-1-ban-biet-gi-ve-no/
