Y khoa Ykhoa, y học, y tế, kiến thức, lâm sàng, cận lâm sàng, chẩn đoán, điều trị, phác đồ, diễn đàn y khoa, hệ sinh thái y khoa online, mới nhất và đáng tin cậy.
Wendy Chu là một nhíp ảnh gia 23 tuổi cho tờ báo địa phương, khá bận rộn. Hơn 8 tháng trước, cô trải qua những triệu chứng “lạ”. Cô thấy mỏi mắt nghiêm trọng khi cô đọc kéo dài hơn 15 phút. Cô trở nên mệt mỏi khi cô nhai thức ăn, đánh răng, gội đầu và cô vô cùng mệt mỏi trong công việc. Mặc dù đạo đức trong nghề nghiệp rất cao, nhưng Wendy đã phải tự bào chữa cho bản thân bằng nhiều cú sút bởi vì đơn giản cô không thể mang những thiết bị nặng. Wendy không phải là một người hay phàn nàn, nhưng cô bắt đầu lo lắng về những triệu chứng mơ hồ.
Cô ấy được kiểm tra bởi bác sĩ của mình, người nghi ngờ bệnh myasthenia gravis. Trong khi chờ đợi kết quả kiểm tra kháng thể huyết thanh, bác sĩ bắt đầu thử nghiệm với pyridostigmine, một acetylcholinesterase inhibitor (chất ức chế acetylcholinesterase). Wendy bắt đầu cảm thấy tốt hơn khi đã dùng thuốc, sức lực của cô trở lại gần như bình thường. Trong khi đó, kết quả kiểm tra kháng thể huyết thanh dương tính => xác định chẩn đoán myasthenia gravis.
1, Các bước liên quan đến sự dẫn truyền thần kinh cơ?
Neuromuscular transmission là một tiến trình ở đó một điện thế hoạt đọng ở neuron vận động tạo ra một điện thế hoạt động ở sợi cơ nó chi phối. Các bước trong neuromuscular transmission: (1) Một điện thế hoạt động được lan truyền trong neuron vận động cho đến tận cùng tiền synapse bị khử cực. (2) Khử cực của tận cùng tiền synapse => mở kênh đáp ứng điện thế Ca2+ và dòng Ca2+ chảy vào trong tận cùng thần kinh. (3) Hấp thu Ca2+ vào tận cùng thần kinh => xuất bào các túi chứa Ach vào trong khe synapse. (4) Ach khuếch tán qua khe synapse đến muscle end plate, nơi nó liên kết với thụ thể nicotinic (nicotinic Ach receptors). (5) Nicotinic AchR còn là một kênh ion cho Na+ và K+. Khi Ach gắn vào thụ thể, kênh mở ra. (6) Sự mở kênh làm cả Na+ và K+ thành dòng theo gradient điện hóa tương ứng. Vì kết quả đó, sự khử cực xảy ra. (7) Cuối cùng, sợi cơ bị khử cực đến ngưỡng và khởi phát điện thế hoạt động. Thông qua chuỗi sự kiện phức tạp này, một điện thế hoạt động ở neuron vận động gây ra một điện thế hoạt động ở sợi cơ mà nó chi phối.
2, Kháng thể nào được đo trong huyết thanh của Wendy? Kháng thể đó hướng tới chống lại protein gì?
Bác sĩ Wendy nghi ngờ myasthenia gravis và đo nồng độ kháng thể kháng nicotinic AchR trong huyết thanh. Theo đó, kháng thể được gọi là AchR-ab
3, Sử dụng mô tả của bạn về neuromuscular transmission, giải thích tại sao yếu cơ nghiêm trọng xuất hiện trong myasthenia gravis?
Trong myasthenia gravis, kháng thể bất thường với AchR hay AchR-ab được tạo ra, tuần hoàn trong máu, và liên kết với thụ thể nicotinic ở muscle end plates. Khi kháng thể được liên kết với AchR, thụ thể không sẵn sàng để được hoạt hóa bởi Ach – được giải phóng từ neuron vận động. Thật vậy, trong khi đó điện thế động bình thường xuất hiện ở neuron vận động, Ach được giải phóng bình thường, nhưng Ach không thể gây khử cực muscle end plates. Không có khử cực ở muscle end plates => không có điện thế động hay co cơ.
4, Tại sao pyridostigmine – một chất ức chế acetylcholinesterase cải thiện sức lực của cơ trong myasthenia gravis?
Sau khi Ach gắn vào và hoạt hóa AchR ở muscle end plate, nó bị thoái hóa bởi acetykcholinesterase, một enzyme nó còn hiện diện ở muscle end plate. Các bước thoái hóa, tạo ra sản phẩm là choline và acetate, hoạt động cuối cùng của Ach ở sợi cơ. Phần choline được hấp thu vào trong tận cùng neuron vận động và tái sử dụng tổng hợp Ach.
Pyridostigmine là một acetylcholinesterase inhibitor – nó liên kết với acetylcholinesterase và do đó làm giảm liên kết và thoái hóa Ach tại muscle end plate. Trong điều trị myasthenia gravis, pyridostigmine ngăn chặn thoái hóa của Ach, tăng nông độ Ach và kéo dài hoạt động. Sự kéo dài muscle end plate tiếp xúc với nồng độ cao Ach, làm điện thế hoạt động có nhiều khả năng tốt hơn và co cơ sẽ xuất hiện.
5, Xem xét các loại thuốc tác động ở các bước khác nhau trong neurotransmission. Hoạt động của mỗi thuốc và thuốc nào là chống lại trong myasthenia gravis? Botulinus toxin, curare, neostigmine, hemicholinium.
Cơ bản bất kỳ loại thuốc nào cản trở bất kỳ các bước trong neuromuscular transmission là thuốc chống lại myasthenia gravis. Botulinus toxin khóa sự giải phóng Ach từ tận cùng neuron vận động => khóa toàn bộ neuromuscular transmission. Curare, một chất cạnh tranh ức chế của Ach cho AchR ở muscle end plate, ngăn chặn sự khử cực của sợi cơ. Neostigmine là một chất ức chế acetylcholinesterase – nó liên quan với pyridostigmine (gần giống) – điều trị myasthenia gravis bởi ngăn chặn thoái hóa Ach. Hemicholium khóa sự tái hấp thu choline vào tận cùng neuron vận động => thiếu lưu trữ Ach.
6, Hội chứng Lambert-Eaton là một bệnh lý neuromuscular khác có triệu chứng yếu cơ và mệt mỏi tiến triển. Hội chứng được gây ra bởi kháng thể tuần hoàn đến kênh Ca2+ ở tiền synapse. Kháng thể liên kết với kênh và ngăn chặn Ca2+ vào trong tận cùng neuron vận động => ngăn chặn khử cực và giải phóng acetylcholine. Trong các mô hình xét nghiệm của myasthenia gravis và hội chứng Lambert-Eaton, một kích thích có thể lập lại ở neuron vận động và quan sát điện thế hoạt động tạo ra ở sợi cơ xương mà nó chi phối. Dựa vào sinh lý bệnh của hai bệnh, bệnh nào chịu tác động khi điện thế hoạt động ở cơ xương bị kích thích lặp lại neuron vận động? Với sự khác biệt mà bạn dự đoán, sự lặp lại kích thích đóng vai trò gì trong điều trị hai bệnh trên?
Trong myasthenia gravis, sự khiếm khuyết năm ở thụ thể AchRs trên muscle end plate, nơi kháng thể đến thụ thể ngăn chặn Ach gắn vào end plate và khử cực, không có khử cực end plate => không có điện thế hoạt động và co cơ xuất hiện. Thật vậy, trong mô hình thí nghiệm myasthenia gravis, lặp lại kích thích neuron vận động sẽ không tăng khuếch đại điện thế end plate hoặc khởi phát điện thế hoạt động ở cơ xương. Trong hội chứng Lambert-Eaton, khiếm khuyết nằm ở Ca2+ hấp thu vào trong tận cùng tiền synapse neuron vận động, lặp lại kích thích ở neuron vận động có thể thúc đẩy đáng kể Ca2+ đi vào trong tận cùng thần kinh để giải phóng nhiều Ach vào trong neuromuscular junction => tăng khuếch đại điện thế end plate => tăng khởi phát điện thế hoạt động của cơ xương. Thật vậy, lặp lại kích thích thần kinh nó không có giá trị điều trị ở myasthenia gravis, nhưng nó có tác dụng tăng sức lực cơ trong hội chứng Lambert-Eaton.
Case được dịch từ sách: Physiology cases and problems
Dựa trên bản dịch của: NGUYỄN THỊ HUỲNH NHƯ – Khoa Y ĐHQG TP.HCM
