Tràn khí phúc mạc (Pneumoperitoneum)

Mỗi khi bạn đọc phim X-Quang, hãy chắc chắn rằng không có khí bên dưới cơ hoành. Đây là một dấu hiệu cho thấy có thủng đường tiêu hóa.

Cần nhớ

• Đừng bỏ sót tràn khí màng bụng trên phim X-Quang
• Vòm hoành bị che mờ có thể là dấu hiệu của tổn thương vùng phổi kế cận
• Vị trí cơ hoành bất thường có thể chỉ điểm một bệnh lý nghiêm trọng

Cách học: Bạn hãy suy ngẫm và suy đoán trước. Sau đó hãy xem đáp án ở cuối bài

Tràn khí phúc mạc trên phim X-Quang ngực thẳng

• Hai phổi bình thường
• Cơ hoành được đánh dấu bằng các mũi tên trắng
• Khí dưới cơ hoành (dấu *) hình liềm với đậm độ tương đối thấp
• Hình ảnh khí màu đen có thể được thấy ở cả hai bên của thành ruột (đường màu xanh da trời) – đây là dấu hiệu thành đôi hay dấu Rigler (Rigler’s sign) (dấu này thường chỉ thấy trên X-Quang bụng)

Thông tin lâm sàng

• Đau bụng cấp, dữ dội
• Có dấu đề kháng khi sờ bụng
• Yếu tố nguy cơ của loét đường tiêu hóa: Hút thuốc, uống rượu nhiều, sử dụng NSAIDS dài ngày

Chẩn đoán

• Tràn khí màng bụng – sau khi mở bụng phát hiện loét thủng tá tràng

Những bất thường của vòm hoành

Nếu viền của vòm hoành bị che mờ, ta có thể xác định nơi mà quá trình bệnh lý diễn ra. Ví dụ, các thùy dưới của cả hai phổi liên quan trực tiếp với mỗi nửa cơ hoành, vì vậy sự đông đặc của các thùy này sẽ làm viền của vòm hoành kế cận bị che mờ

Sự đông đặc thùy dưới phổi trái

• Nửa hoành trái bị che mờ (đường màu đỏ là vị trí bình thường)
• Sự đông đặc của phần dưới phổi trái (vùng màu xanh) mở rộng phía sau tim

Thông tin lâm sàng

• Ho, sốt cao, tăng bạch cầu

Chẩn đoán

• Viêm phổi thùy dưới trái