Y khoa Ykhoa, y học, y tế, kiến thức, lâm sàng, cận lâm sàng, chẩn đoán, điều trị, phác đồ, diễn đàn y khoa, hệ sinh thái y khoa online, mới nhất và đáng tin cậy.
Hôm qua, thuốc rẻ tiền lâu năm Dexamethasone, đã được chính phủ Anh, WHO, và nhiều nước khác đưa vào danh sách thuốc điều trị Covid-19 sau khi kết quả sơ bộ của nghiên cứu RECOVERY từ ĐH Oxford cho thấy Dexamethasone giảm tỉ lệ tử vong đáng kể, đến 35% ở bệnh nhân Covid-19 khi thở máy (RR = 0.65), và giảm 20% khi bệnh nhân dùng oxy (RR = 0.80) (1).
Tuy nhiên, với bệnh nhân nhập viện thông thường thì Dexamethasone không giảm tỉ lệ tử vong, ngược lại, còn tăng lên 22% (RR = 1.22) nhưng không có ý nghĩa thống kê.
Đây là một trong những tin mừng nhất mà tôi đọc được trong đại dịch Covid-19. Nói một cách đơn giản là cứ trong 8 bệnh nhân thở máy, 1 bệnh nhân sẽ được cứu sống nhờ thuốc này. Trong 25 bệnh nhân đang dùng oxygen, sẽ có thêm 1 người sống nhờ thuốc này
# Thuốc Dexamethasone là gì?
– Thuốc này là Steroid (còn có các tên khác là Ozurdex, Maxidex, DexPak 6 Day, DexPak 10 day, DexPak 13 Day, LoCort, ReadySharp dexamethasone, ZonaCort) rất hay dùng trong bệnh miễn dịch, da liễu, ung thư, và hồi sức tích cực (ICU).
– Dexamethasone là thuốc lâu năm, được phát triển vào năm 1957, dùng từ năm 1961 để ức chế hệ miễn dịch, giảm viêm sưng, dùng khi cơ thể phản ứng quá mức bị viêm sưng hay một bộ phận cơ quan (như da bị viêm sưng). Dexamethasone có thể dùng dạng viêm uống, kem xức, hay chích.
– Trong các bài nói chuyện về Covid-19, tôi có nhắc đến virus Sars-Cov-2 tạo ra cơn bão miễn dịch (cytokine storms) dẫn đến phản ứng quá mức của hệ miễn dịch, dẫn đến các cơ quan quan trọng như phổi, mạch máu, và thần kinh bị tế bào miễn dịch tấn công, tạo ra suy hô hấp và tình trạng viêm nhiễm.
– Steroid (Dexamethasone) sẽ ức chế toàn bộ hễ miễn dịch, làm chậm và hạn chế cơn bão cytokine. Vì lý do này, các thuốc ức chế hệ miễn dịch khác như Actemra cũng được thử nghiệm để chữa trị Covid-19.
# Ai nên sử dụng Dexamethasone?
– Thuốc này chỉ nên do BS chỉ định với bệnh nhân nhập viện do Covid-19 và bệnh nặng. Bệnh nhân không nên tự mua và tự dùng. Do thuốc này rẻ tiền và có mặt khắp nên nên dự đoán sẽ có nhiều bệnh nhân tự mua thuốc này. Các nghiên cứu chỉ ra Dexamethasone có tác dụng rõ rệt khi hệ miễn dịch phản ứng mạnh và cơ thể trong tình trạng khẩn cấp (thở máy hay cần oxygen)
# Dexamethasone có những tác dụng phụ nguy hiểm
– Tăng rủi ro nhiễm trùng (do hệ miễn dịch bị ức chế), vì vậy, thuốc này chỉ nên dùng trong môi trường kiểm soát nhiễm trùng (bệnh viện)
– Tăng huyết áp
– Tăng đường máu (cẩn thận với BN tiểu đường)
– Vết thương vết loét lâu lành
– Nhức đầu chóng mặt, ảo giác lâng lâng
Các tác dụng phụ khác
– Tăng cân (dùng lâu dài)
– Mụn
– Mỏng da
– Hội chứng Cushing
– Và rất rất nhiều tác dụng phụ khác.
Tin này một lần nữa cho thấy tầm quan trọng của nghiên cứu khoa học, dùng nhóm đối chứng ngẫu nhiên thay vì các nghiên cứu quan sát hồi quy hay các phát biểu chính trị. Tin này cũng chỉ ra nghiên cứu và hiểu rõ virus Sars-cov-2 có thể giúp chữa trị tốt hơn từ các thuốc đã được dùng lâu năm.
Tuy nhiên, nhiều BS nổi tiếng, như BS Atul Gawenda, cho rằng cần cẩn thận với kết luận này và với các phát hiểu “breakthrough” sau khi có nhiều bài báo vị rút do nghiên cứu không cẩn thận (2). Hiện nay chi tiết của nghiên cứu này vẫn chưa được công bố.
Thứ sáu này, tôi sẽ cập nhật thêm các trị liệu của Covid-19 trong chương trình livestream. Mời quý vị đón xem.
1. https://www.recoverytrial.net/news/low-cost-dexamethasone-reduces-death-by-up-to-one-third-in-hospitalised-patients-with-severe-respiratory-complications-of-covid-19
2. https://www.fiercepharma.com/pharma/dexamethasone-really-a-covid-19-breakthrough-not-so-fast-doctors-say
Nguồn: Dr Wynn
