MỘT CĂN BỆNH – HAI SỐ PHẬN

BS. Hung Truong

SỐ PHẬN THỨ NHẤT

Chuyện xảy ra cũng đã mười mấy năm khi tôi còn là bs nội trú nhi ở Sài Gòn. Hồi đi thực tập ở BV Chợ Rẫy tôi có cơ duyên quen được với chị Tuyết Lan là BS Khoa Tim Mạch. Chị có hai người bạn dược sĩ có đứa con gái mới có 4-5 tháng tuổi gì đó, một ngày nọ đứa bé bị bệnh và chị nhờ tôi đến nhà khám cho nó. Nể tình chị nên tôi đến tận nhà khám cho đứa nhỏ, bệnh thì xoàng thôi nhưng khi khám tim thì tôi chú ý có âm thổi tâm thu rất nhỏ ở phía trên của ngực trái. Âm thổi rất nhỏ, phải chú ý lắm mới nghe được, tôi phải nghe tới nghe lui mấy lần mới xác định là có âm thổi. Vì vị trí của âm thổi, tôi đề nghị cho đi siêu âm tim, kết quả về cho thấy bé mắc bệnh tim bẩm sinh Thông Liên Nhĩ (TLN). Chị Tuyết Lan lúc đó có lời khen tôi vì TLN thường rất khó phát hiện khi còn nhỏ. Vì là lỗ nhỏ và có khả năng tự đóng nên lúc đó chọn giải pháp theo dõi, dĩ nhiên là với chị Tuyết Lan. Sau đó tôi mất liên lạc với trường hợp này, nhưng tôi chắc là bé giờ này đã là một cô gái xinh đẹp vì bệnh TLN thật ra không khó trị, đã biết có bệnh thì sẽ trị được.

SỐ PHẬN THỨ HAI

Bé gái 8 tuổi đến khám vì ho và viêm họng, trong khi khám nghe tim thì phát hiện có âm thổi tâm thu khá lớn ở phía trên của ngực trái. Hỏi mẹ thì được báo không có tiền sử bệnh tim. Khi tôi báo với bà là bé gái có bệnh tim, bà rất ngạc nhiên và hỏi tôi có chắc không vì mới hai tháng trước đi khám với bs nhi thì vẫn bình thường, bé từ nhỏ vẫn đi khám định kỳ và không hề có bệnh tim, hôm nay tới khám với tôi vì bảo hiểm thay đổi nên không khám với người bs kia được nữa. Tôi bảo bà là tôi chắc chắn 90% là bé có bệnh tim, chỉ là chưa biết rõ là bệnh gì thôi. Bà bán tin bán nghi nhưng vẫn đồng ý khi tôi giới thiệu đi khám bs tim mạch. Hai tháng sau bà trở lại, tôi mới bước vào phòng thì bà ngay lập tức ngỏ lời biết ơn tôi, tôi đang sửng sốt chưa kịp hỏi rõ thì bà kể là đã đưa bé đi khám bs tim và đưa tôi tờ giấy khám bệnh. Đọc mới biết thì ra là một ca TLN khá lớn, đã có phì đại nhĩ thất phải và tăng áp phổi. Bà còn nói bs tim mạch không vui vì trường hợp này nên được phát hiện lúc 2-3 tuổi chứ không phải là tới 8 tuổi. Bé được dự kiến mổ bằng phương pháp thông tim vào tuần sau. Hai tuần sau, bé trở lại gặp tôi thì mới biết sau khi bs tim mạch thảo luận với bs phẫu thuật tim mạch thì quyết định hoãn vì tổn thương tim đã khá nhiều nên phải mổ tim hở, mà dự kiến mổ tới hai lần. Bà mẹ vô cùng lo lắng và tỏ ra giận dữ với người bs nhi trước vì không phát hiện sớm hơn, bà có nói rằng từ đây về sau chỉ khám bs gốc châu á mà thôi (cười). Tôi chọn im lặng không có ý kiến về chuyện này vì không muốn làm nó phức tạp hơn, chỉ động viên an ủi bà mẹ và chúc bà may mắn trong thời gian sắp tới. Một năm sắp tới là thời khắc gian nan với cả hai mẹ con với hai cuộc mổ tim hở, mong họ có thể vượt qua bình yên.
Trường hợp này làm tôi nhớ ca đầu tiên ngỡ đã quên từ lâu.

Thông Liên Nhĩ (TLN) là một bệnh tim bẩm sinh khá đặc biệt ở chỗ là người bệnh có thể không có triệu chứng suốt đời và sống bình thường với nó. Người bệnh sinh ra với một lỗ thông ở vách ngăn liên nhĩ và có một luồng máu đi từ nhĩ trái qua nhĩ phải do áp suất bên trái cao hơn bên phải. Do áp suất hai bên tâm nhĩ không chênh lệch nhiều như tâm thất nên không có âm thổi ở lỗ thông như với thông liên thất. TLN lỗ nhỏ thì không có triệu chứng gì và có thể tự đóng. TLN lớn thì có thể nghe âm thổi tâm thu ở ngực trái phía trên gần xương ức do hẹp van động mạch phổi tương đối và TIẾNG T2 TÁCH RỜI CỐ ĐỊNH. Người bệnh với TLN vừa và lớn thường không có triệu chứng rõ rệt cho đến 30 tuổi hay khi được phát hiện do các biến chứng tăng áp phổi, suy tim phải, loạn nhịp, tai biến mm não và hội chứng Eisenmenger.

Kể chuyện này nhằm minh chứng một điều: người bs, bất kể chuyên khoa nào, dù ở cương vị nào, cũng có thể ảnh hưởng sâu sắc thậm chí thay đổi cuộc đời của bệnh nhân chỉ bằng vài động thái. Nên phải rất cẩn thận. Tôi chỉ là một người cẩn thận.

PS: câu chuyện thứ hai đã được phép của mẹ đưa lên đây ẩn danh.