COVID-19 ALERT: THỜI ĐẠI ‘CHIÊN DA’
Trong cái thời dịch bệnh này, thông tin thật giả quá tràn lan và hầu như không được điều chỉnh. Có nhiều cái tin nếu mình ‘ngó lơ’ thì thật sự không nỡ, vì nguy hại của chúng quả thật khôn lường đặc biệt là nếu bị lạm dụng.
Sau vụ nano bạc hôm trước. Hôm nay mình sẽ bóc mẻ 1 ‘chuyên gia’ không tưởng, và đính chính vài thông tin để các bạn có cái nhìn toàn diện hơn.
1. Uống nước gừng trị nCoV (hình 1)
‘Chiên da’ này tự xưng đã nghiên cứu về Covid-19, nói là virus này có ‘error correction ở Rna-seq data, uống nước gừng giúp tạo interferon-beta kích ứng vào virus Vũ Hán làm nó bị ‘kháng thể T cell’ nhận diện và tiêu diệt⁉
Đọc thật hết hồn, người k chuyên ngành nghe mấy từ người này chém chắc cũng dễ bị thuyết phục. Tuy nhiên như Hùng đọc vào là biết 1 kẻ giả khoa học, khái nhiệm ‘error correction ở Rna-seq data’ hay ‘kháng thể T cell’ toàn từ trên trời rơi xuống. Hoàn toàn tào lao! Còn tác dụng của gừng rất hạn chế (possibly effect) cho các triệu chứng nôn mửa, khó chịu do chu kỳ kinh … không có ghi cái gì liên quan tới diệt khuẩn hay virus [4]. Toàn bài người này viết cũng không có 1 tài liệu tham khảo, không có 1 hình ảnh chứng minh kết quả gì cả. Người này còn khuyến khích mọi người mua thuốc protease inhibitor online! Kê đơn online là hoàn toàn sai nhé ☠️💀👎. Thế mà có hơn 250k followers, viết bài được 1h đã có hơn 1k shares! Mình có người bạn đọc ngứa mắt quá report, sau khi FB block, cô ‘chiên da’ này vẫn lỳ đầu post lại và lấy thêm vài trăm share nữa. Mọi người muốn follow ai mình không ý kiến, nhưng những thông tin giả khoa học và cả kê đơn bậy bạ thế này thật là tai hại.☠️💀👎🤛🤛
2. Tìm ra vaccine trị Covid-19 trong 3 giờ?
Cái này 1 tờ báo VN dịch lại và giựt tít căng phồng [hình 2][1, 2]. Mình không muốn làm 1 số bạn vỡ mộng, nhưng thực ra chưa có vaccine nào cả, công ty được đề cập Inovio chỉ xây dựng các mô hình vaccine có thể được thử nghiệm dựa trên trình tự của virus. Sau khi có trình tự, họ dùng phần mềm có sẵn để thiết kế, và thời gian đấy mất 3 tiếng.
Để tạo vaccine thì người ta sẽ đưa 1 vài thành phần của con virus hoặc nguyên con virus đã bị làm yếu đi (hình 2.A, 2.B) vào cơ thể để đạo quân miễn dịch, gồm tế bào tua, tế bào T và B có cơ hội thao tập trước. Như đã nói tế bào T và B sau khi được ‘mách lẻo’ thành phần của virus sẽ mất từ 4 – 7 ngày để nhân lên và biệt hoá. Nói sâu hơn 1 chút, tế bào B sẽ tạo thành 1 loại chuyên sản xuất vũ khí kháng thể (plasma cells) và 1 loại là tế bào B trí nhớ [hình 3]. Tế bào B và cả T trí nhớ là 2 thành phần ‘thù dai’, chúng sẽ ẩn nấp trong cơ thể, chờ đợi lần virus cùng loại thâm nhập lần 2, chúng sẽ nhào ra và tấn công kẻ thù🤜🤜🤜🤜. Vì đã ‘nhớ’ các đặc điểm của virus nên chúng có hiệu quả rất nhanh và mạnh. Đây cũng là nguyên tắc chế tạo vaccine. Sơ sơ vậy đi, hôm nào có thời gian mình sẽ viết nguyên 1 bài về vaccine.
Tất nhiên nguyên tắc là thế, lúc thử nghiệm sẽ mất thời gian hơn rất nhiều vì cần qua nhiều giai đoạn 🐭 🐰🙉👦👩 và nhiều khó khắn phải vượt qua (xem lại 2 bài trước mình viết về các giai đoạn thử nghiệm). Chính bản thân công ty đấy cũng nói hy vọng có thể thử pha lâm sàng phase I vào mùa hè; thành công hay không còn phải xem nhé, tuy nhiên cứ giựt cái tít là cổ phiếu công ty tăng lên 1 mớ rồi tính tiếp.
Thôi thì ít nhất chúng ta cũng có thêm 1 hy vọng để chờ đợi.
Chúc cả nhà giữ sức khoẻ và tỉnh táo khi follow tin tức nhé.💪💪👍👍
TS.DS.Phạm Đức Hùng
BV Nhi Cincinnati, USA
TLTK
1. https://www.foxbusiness.com/…/california-lab-coronavirus-va…
2. https://baomoi.com/chi-trong-3-gio-my-phat-…/c/33964315.epi…
3. Moser et al. Key concepts in immunology. Vaccine 2010.
4. Thông tin về gừng từ Webmd https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-961/ginger
Xem lại các bài có liên quan trong chuỗi nCoV:
1. 02/02/2020: CORONA VIRUS (Viêm phổi Vũ Hán): ‘THUỐC’ TRỊ NẰM Ở CHÍNH BẠN? https://www.facebook.com/duchungyk/posts/3259375724079740
2. 09/02/2020: REMDESIVIR CÓ PHẢI LÀ ‘CHÂN MỆNH THIÊN TỬ’ CỦA nCoV. https://www.facebook.com/duchungyk/posts/3275636402453672
3. 11/02/2020: NANO BẠC vs nCoV: CÂU CHUYỆN VƠ ĐŨA CẢ NẮM. https://www.facebook.com/duchungyk/posts/3280501308633848
4. 14/02/2020: COVID-19 update 3: PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ BẰNG HUYẾT TƯƠNG NGƯỜI. https://www.facebook.com/duchungyk/posts/3288466211170691
Note: again, bài review chỉ nhằm mục đích tham khảo cho vui, cấm share cho các mục đích chính trị, tôn giáo, kinh tế, mua bán thuốc … Bệnh nhân hãy đến bệnh viện.