[Chia sẻ] VIÊM ÂM ĐẠO DO NẤM

Những vấn đề dưới đáy quần rất khó chịu và xấu hổ.

Khi bạn bị cảm, bạn chẳng hề ngại ngùng, sẵn sàng nói với đồng nghiệp rằng “hôm qua tôi hắt hơi cả ngày”. Nhưng một khi tầng sinh môn bị ngứa cả ngày, mọi người sẽ rất xấu hổ, chẳng ai dám nói “âm đạo của tôi ngứa ngáy khó chịu quá”.

Các triệu chứng ở tầng sinh môn thực sự rất khó tả.

Thật xấu hổ khi bị ngứa và có mùi ở đó!

Trên thực tế, khoảng 85% phụ nữ trên thế giới có ít nhất một lần viêm âm hộ do nấm candida và hơn một nửa trong số đó bị tái phát nhiều lần. Chị em khi bị nhiễm nấm candida, âm đạo mẩn đỏ, sưng tấy, ngứa và đau, khí hư tiết nhiều màu trắng đục, bị vón cục như bã đậu.

“Bác sĩ ơi, em ngứa, ngứa không chịu nổi!”

Một phụ nữ 47 tuổi, tóc ngắn màu xám, giản dị, có nhuộm và uốn, cô mặc quần jean màu be, quần lót tím màu hoa oải hương. Chất liệu nylon mượt mà cùng những diềm đăng ten rất tinh tế, chiếc quần lót, thực sự đã cứu vớt những đường cong.

Người phụ nữ hơi béo, để chồng yêu, cô phải dựa vào chiếc quần lót, nó là thứ giúp cô giao tiếp với chồng trong đêm. Và khi đôi bàn tay của chồng nhiệt tình dạo bước trong đó, cô cảm thấy thích thú, sự thích thú càng tăng lên khi người chồng khen cô đẹp, gợi cảm và quyến rũ. Có thể lời khen ấy không đúng, nhưng trong lòng cô bao giờ cũng vậy, sẽ rất vui.

Ở tuổi 47 tiền mãn kinh, da tầng sinh môn của cô bắt đầu khô, âm hộ âm đạo cũng bắt đầu teo do nội tiết tố estrogen thấp. Người phụ nữ ngứa ngáy không chịu nổi. Cô đi khám rất nhiều nơi, cả thuốc đặt, thuốc bôi và thuốc uống, nhưng chỉ cần dừng thuốc vài ngày lại bị, tình trạng ấy kéo dài đã hơn năm.

“Các bác sĩ chỉ vạch âm đạo ra xem rồi đặt thuốc!”

Tôi đọc kĩ tập hồ sơ, kết quả chẩn đoán viêm âm đạo do nấm candida, đơn thuốc kê rất chính xác, nhưng bệnh nhân mệt mỏi theo đuổi thuốc, bệnh xu hướng càng nặng.

VIÊM ÂM ĐẠO DO NẤM LÀ GÌ?

Viêm âm đạo do nấm là nỗi khổ tâm của nhiều chị em, khổ tâm không chỉ vì ngứa ngáy khó chịu, mà còn vì bệnh dễ tái phát, tái phát rất nhiều lần. Mầm bệnh chủ yếu là nấm candida albicans (chiếm khoảng 90%), số ít trường hợp còn lại là nấm candida glabrata hoặc chủng nấm candida khác, bệnh không được xếp vào nhóm lây truyền qua đường tình dục.

Trên thực tế, nấm candida rất xảo quyệt, nó luôn có mặt sẵn trong cơ thể con người ở dạng hoại sinh không hoạt động, nấm chỉ gây bệnh khi có điều kiện, với nhiều mẫn cảm, nên già trẻ lớn bé đều có thể bị lây nhiễm, đó là lí do căn bệnh này trở nên hay gặp nhất trên lâm sàng.

Điều kiện ở đây là hệ miễn dịch suy giảm.

Khi cơ thể suy giảm hệ miễn dịch, các vi sinh vật có lợi trong âm đạo bị rối loạn, chỉ chờ có vậy, nấm candida sẽ nhảy ra gây sự. Ôi trời. Lúc đó hột le tấy đỏ, âm đạo sưng lên tiết nhiều khí hư trông như bã đậu. Triệu chứng điển hình nhất là ngứa bộ phận sinh dục, tôi dám khẳng định rằng, bạn gái nào đó từng trải qua viêm âm đạo do nấm candida, âm đạo sẽ ngứa không kể xiết.

Ngứa…

Ngứa không kể xiết…

Đặc biệt ngứa âm hộ về đêm…

Ngứa không thể gãi mà chỉ có thể rên…

Bình thường, nấm candida có sẵn trong âm đạo của 3-6% cô bé trước tuổi dậy thì, từ 10-20% phụ nữ khoẻ mạnh đang ở đội tuổi sinh đẻ, 6-7% phụ nữ mãn kinh; nấm nằm im trong đó, không gây bệnh nên không có triệu chứng, cũng chẳng cần điều trị.

Tỉ lệ viêm âm đạo do nấm candida rất cao.

Một số cuộc khảo sát cho thấy, khoảng 55% nữ sinh viên đại học khẳng định họ đã bị ít nhất một lần nhiễm năm candida, 49% phụ nữ tiền mãn kinh trả lời họ từng nhiễm trong đó có 9% bị tái phát đến 4 lần trong năm.

Khi người phụ nữ bị nhiễm nấm 4 lần trong 12 tháng, có triệu chứng, thì được chẩn đoán là nhiễm nấm candida âm hộ tái phát.

NGUYÊN NHÂN LÀ GÌ?

Như đã đề cập ở trên, điều kiện để nhiễm nấm candida âm đạo, là khi cơ thể suy giảm miễn dịch nghiêm trọng.

✓ Phụ nữ có thai: Trong quá trình mang thai, nội tiết tố estrogen và progesterol tăng cao, làm cho pH âm đạo thay đổi, rất thích hợp để nấm candida phát triển gây bệnh.

✓ Tiểu đường: Đường huyết càng cao thì nguy cơ nhiễm nấm candida càng tăng. Đặc biệt, phụ nữ tiểu đường tuýp 2, thường nhiễm nấm candida glabrata, nên thuốc điều trị ưu tiên với loại nấm này.

✓ Sử dụng kháng sinh kéo dài: Đó là thói quen xấu dùng thuốc không kê đơn, sử dụng kháng sinh phổ rộng, điều trị kháng sinh dài ngày, làm cho hệ vi sinh vật có lợi trong âm đạo bị rối loạn, là điều kiện thuận lợi để candida gây bệnh.

✓ Sử dụng corticoid kéo dài: Một số bệnh phải sử dụng các sản phẩm corticoid, hoặc các thuốc ức chế miễn dịch khác, làm cho hệ miễn dịch bị suy giảm, cũng dẫn tới hậu quả viêm âm đạo do nấm candida.

✓ Dụng cụ tránh thai: Bao gồm bọt biển âm đạo, màng ngăn âm đạo, dụng cụ tránh thai trong buồng tử cung đều có thể liên quan đến nhiễm nấm candida, nhưng còn tuỳ từng người.

✓ Các bệnh gây suy giảm miễn dịch: Gồm có HIV/AIDS, các bệnh mãn tính nặng, ung thư, các bệnh phải sử dụng thuốc ức chế miễn dịch.

TẠI SAO KHÔNG PHẢI LÀ BỆNH STDs?

Viêm âm đạo do nấm candida không được xếp vào nhóm bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs), vì bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi từ trẻ em cho đến người già, gặp ngay cả ở phụ nữ độc thân không quan hệ tình dục; trong khi nấm candida là một phần của hệ sinh vật bình thường của âm đạo.

Nhưng bệnh vẫn lây khi quan hệ tình dục.

Có nghĩa là, viêm âm đạo do nấm candida vẫn có liên quan đến hoạt động tình dục. Khi đàn ông bị nhiễm nấm candida ở bộ phận sinh dục, tiếng Anh gọi là “Penile Yeast Infection – PYI”, nếu chị em quan hệ tình dục với bạn tình PYI sẽ có nguy cơ mắc bệnh tăng gấp 4 lần.

Hành vi tình dục cũng là một yếu tố.

Nấm candida có thể cư trú ở hậu môn, đó là lí do viêm âm đạo có thể xảy ra khi nam giới thực hiện quan hệ tình dục với phụ nữ qua hậu môn, sau đó qua âm đạo. Chủng nấm canida ở miệng rất hiếm khi gây bệnh ở âm đạo. Vì thế mà quan hệ tình dục bằng miệng, dù khoang miệng người đàn ông đang mắc nấm candida, thì khả năng viêm âm đạo do chủng nấm ấy là rất thấp.

BỆNH NHƯ ĐÁM CHÁY, nhưng thay vì nhờ bác sĩ tư vấn thật kĩ để chữa bệnh, thì hầu hết các cô gái thường đổ thêm dầu vào lửa!

Có lẽ do xấu hổ?

Viêm âm đạo do nấm candida thể đơn giản, chiếm 90% trong số các trường hợp, thường chữa khỏi trong vài ngày. Sau 2 tuần chưa điều trị khỏi, có thể coi là tình trạng viêm phức tạp, bệnh sẽ nặng dần theo thời gian.

Viết đến đây, tôi muốn mở rộng để chị em hiểu rằng, có rất nhiều hành vi thói quen chính là nguyên nhân gây viêm âm đạo do nấm candida, hoặc khi đã viêm rồi thì hành vi ấy sẽ thúc đẩy bệnh trở nên rất nặng.

Những hành vi hay thói quen đó bao gồm, sự căng thẳng, thức khuya, thiếu ngủ, nghiện đồ ngọt, mặc quần lót quá chật và kín hơi, quần ngố hay quần bò đều là những nguyên nhân có thể khiến chị em có thể bị viêm nhiễm.

Người phụ nữ nhờ tôi tư vấn, cô gặp phải vấn đề rắc rối trong công việc, ở tuổi 47 có nguy cơ bán nhà vì làm ăn thua lỗ, sau nhiều tháng ngày căng thẳng đã bị rơi vào tình trạng stress kéo dài.

Đã từ rất lâu, với cô, giấc ngủ là thứ xa xỉ.

Giấc ngủ khó khăn đến nỗi, ngay cả khi cô bỏ nhiều tiền để mua nó, nhưng vẫn không thể ngủ. Mất ngủ và stress làm cho cơ thể suy nhược, người lúc nào cũng mệt mỏi, hệ miễn dịch suy giảm nghiêm trọng, nấm candida có dịp tấn công, bệnh trở nên rất phức tạp.

Có một thực tế trong cuộc sống: không gì tự đầu độc bản thân bằng sự căng thẳng, lo lắng, hay sợ hãi quá mức. Lo lắng bệnh tật, lo lắng công việc kinh doanh, người phụ nữ mới gặp tôi đã xưng cô với cháu, khi biết tôi hơn tuổi mới chuyển sang xưng em; tập hồ sơ và đơn thuốc khá dày có chữ kí của những giáo sư tiến sĩ hàng đầu.

Tôi chọn ra một cái đơn bất kì.

Sau đó tôi hướng dẫn người phụ nữ thiết lập hai nút tích cực và tiêu cực: bật – tắt! Cơ thể rất cần nụ cười và nước mắt. Tôi giải thích để người phụ nữ hiểu rằng cả nụ cười và nước mắt là hai thứ thuốc quan trọng nhất, nó tẩy rửa mọi căng thẳng, nên tôi kê thêm hai chữ “khóc – cười” vào bên lề đơn thuốc điều trị nấm candida âm đạo cho người phụ nữ này.

Nấm candida âm đạo cần chữa bằng nhịp đập con tim.

Phụ nữ mất ngủ hay stress, bao giờ cũng vậy, sẽ tăng cân rất nhanh. Mất ngủ thì lại hay ăn vặt. Trong thời gian ngắn, người phụ nữ tăng đến hơn chục cân, cao mét năm tám mà nặng những 69 kilogam. Đặc biệt cô rất thích ăn đồ ngọt. Ở tuổi 47 tiền mãn kinh, nội tiết tố nữ estrogen giảm nên rất nhanh tích mỡ, ăn đồ ngọt và ăn nhiều lại càng nhanh béo. Chỉ số BMI hơn 27. Cô ý thức mình đã béo phì, vài lần thực hiện giảm cân, nhưng đều thất bại vì một số lí do.

Ở tư thế nằm và đứng không nhìn thấy âm hộ.

Khi người phụ nữ béo, mỡ sẽ dồn xuống đùi, kích thước vòng đùi quá to che kín hết âm hộ, nên khi người phụ nữ nằm hoặc khi đứng, dù cởi bỏ cả quần lót, thì vẫn chẳng nhìn thấy âm hộ.

Tôi giải thích để người phụ nữ hiểu rằng, đùi của cô quá nhiều mỡ, nó che kín hết âm hộ, gió không thể lùa vào, mồ hôi làm cho âm hộ của cô luôn ẩm ướt, đó là điều kiện lí tưởng cho nấm candida bùng phát và gây bệnh dai dẳng hơn năm trời.

Chẳng có cách nào khác là phải giảm cân.

Thực hiện chế độ ăn uống giảm cân, cùng với luyện tập, nhưng sẽ phải mất một thời gian dài để lấy lại vóc dáng, giảm kích thước vòng đùi. Trước mắt, tôi hướng dẫn người phụ nữ cho phần dưới được thoáng khí nhất có thể. Ví dụ khi ngồi, tìm cách co một chân lên ghế, cố gắng dạng háng nhất là khi đứng, lúc ngủ cũng nên dạng rộng chân.

Nấm candida sợ nắng và gió.

Quần jean màu be bó sát, quần lót chất liệu nylon tím màu hoa oải hương, rõ ràng không thích hợp. Bên trong chiếc quần lót còn có thêm miếng đệm âm . Người phụ nữ ấy không tự tin với âm hộ của mình, nên phải dựa vào chiếc quần lót gợi cảm, phải thêm miếng đệm cho thật dày lên hơn nữa; nấm candida rất thích điều này.

QUẦN LÓT CHẬT VÀ KÍN HƠI

Âm đạo cũng có nhu cầu được “thở”, trong khi phụ nữ lại rất thích mặc quần lót chật khít và kín hơi, làm cho âm hộ của chị em không cảm thấy thoải mái.

Đồ lót luôn mang lại nhiều cảm xúc.

Tôi đồng ý rằng sự gợi cảm của chiếc quần lót phụ thuộc nhiều vào chất liệu nylon, satin hay cotton. Hầu hết chị em không chọn cotton vì nó dày và thô cứng. Quần lót chất liệu nylon hay satin sẽ rất nhẹ, mềm mại, thường bó sát nên tạo cảm xúc nhiều hơn.

Nếu pH trong âm đạo acid hoá dễ bị nấm candida.

Quần lót chất liệu cotton có đặc điểm thoáng khí, giảm tiết mồ hôi và hút ẩm tốt, là vải bông sợi tự nhiên nên phù hợp với mọi loại da, phù hợp với khí hậu nhiệt đới. Nói chung, cotton không thay đổi pH âm đạo, nên không làm tăng nguy cơ nhiễm nấm candida.

Quần lót bằng chất liệu nylon, mỏng và mềm, tạo nên sự gợi cảm nên chị em rất thích. Nhưng pH âm đạo có thể bị acid hoá. Bởi vì nylon rất kín gió, âm hộ nhanh chóng đổ mồ hôi, nylon không có khả năng hút ẩm, đó là điều kiện lí tưởng để nấm candida tấn công.

Chị em bị viêm nặng hãy “thả rông”.

Tôi đã khuyên người phụ nữ như vậy, không mặc quần lót để âm đạo “thở”, mặc dù âm đạo không có phổi. Âm đạo không cần oxy, thậm chí chẳng cần không khí, nhưng kín quá thì lại rất phiền phức. Vì vậy, nếu có thể hãy không mặc quần lót trong thời gian dài, càng dài càng tốt.

Mặc quần lót hay không còn phụ thuộc vào sở thích cá nhân.

Một số phụ nữ thấy khó chịu khi đường may nơi đáy quần tiếp xúc với âm hộ, nhưng có người không bận tâm, một số người khác lại thích thú với sự đụng chạm. Không có vấn đề gì cả. Nhưng khi mặc quần lót, chị em hãy lựa chọn vải cotton, ngày thay hai lần, không nên dùng miếng đệm để âm hộ to hằn lên một cách giả tạo, thời hạn sử dụng quần lót không quá 6 tháng.

CHÚ Ý

Không thụt rửa sâu vào âm đạo!

Một số chị em sạch quá mức, nhất là khi bị nấm candida, sẽ dùng vòi nước thụt sâu vào âm đạo rửa cho sạch, thậm chí rửa bằng xà phòng, dầu tắm, hay các loại dung dịch càng nguy hiểm hơn. Âm đạo có khả năng tự làm sạch. Nếu thụt rửa bên trong, hệ vi sinh vật có lợi bị phá vỡ, là nguyên nhân viêm nhiễm nặng hơn. Chỉ tắm rửa ở bên ngoài âm hộ là đủ. Khi đi vệ sinh, rửa nước phải từ trước ra sau, tránh rửa từ sau ra trước sẽ mang vi khuẩn và nấm từ hậu môn vào trong âm đạo.

Nguồn: BS. Trần Văn Phúc