# Dinh dưỡng ảnh hưởng trực tiếp và lâu dài đến sức khỏe làn da

– Làn da là một cơ quan sống, liên tục thay đổi hằng ngày, nên làn da cần dinh dưỡng tốt như bất kỳ cơ quan nào khác. Một làn da khỏe mạnh, căng bóng, hồng hào là dấu hiệu rõ ràng nhất của việc cơ thể chúng ta có dinh dưỡng đầy đủ.

Các nghiên cứu về dinh dưỡng chỉ ra chế độ ăn uống cân bằng và ăn uống kháng viêm sưng là chìa khóa để có một làn da khỏe mạnh (1). Tuy nhiên, khái niệm ăn uống cân bằng là không phải là một khái niệm khách quan vì ăn uống cân bằng với người này lại không cân bằng với người khác. Tuy nhiên, các nhà khoa học đồng ý về cơ bản khái niệm ăn uống cân bằng cho làn da bao gồm ăn nhiều thành phần khác nhau như ngũ cốc, rau quả, protein, tinh bột, chất béo và cân bằng giữa macronutrients và micronutrients.

Khái niệm ăn uống chống viêm sưng là một khái niệm không mới, là lựa chọn những thức ăn có nhiều cau cải, nhiều vitamin, có hạt và ngũ cốc, trái cây giàu vitamin, có chất chống oxy hóa, giảm các phần tử free radical có hại cho da. Lưu ý là cách hấp thụ Vitamin cho da tốt nhất vẫn là từ trực tiếp từ rau củ quả, chứ không phải qua thực phẩm chức năng.

– Dầu cá Omega-3: từ cá tự nhiên hay thuốc đều là nguồn cung cấp Omega-3 để giảm viêm sưng bên trong các mạch máu li ti dưới da. Dầu cá Omega-3 còn có thể giúp phục hồi làn da đã bị tổn thương từ các tia tử ngoại UV.

– Trái cây tươi và rau quả: là nguồn cung cấp chính của các vitamin A, C, D, E và khoáng chất. Quý vị nên ăn ít nhất một vài loại củ quả và cau cải mỗi ngày để có đầy đủ các vitamin và khoáng chất. Các loại trái cây giàu vitamin C gồm có sori, ổi, cam, bưởi. Nấm cung cấp nhiều vitamin D.

– Selenium từ hạt và ngũ gốc: hạt hướng dương có nhiều vitamin E và linolenic acid, giúp làn da khỏe mạnh. Hạt óc chó có chứa nhiều khoáng chất như Zinc và Selenium. Quý vị chỉ nên ăn chút ít một lần.

– Trà xanh có chứa polyphenols có thể làm giảm các chất tổn thương làn da và giúp phục hồi nếp nhăn.

– Đường làm làn da chúng ta mau già đi (2). Các nghiên cứu gần đây chỉ ra ăn uống nhiều đường dễ dẫn bệnh tiểu đường, tăng viêm sưng, tăng kháng insulin. Ăn uống nhiều đường khiến cho cơ thể tạo ra các glycation end product (AGEs) làm tổn thương đến sợi collagen và elastin, làm da bị giãn đi, và làm quá trình lão hóa nhanh hơn.

– Đường cũng làm bệnh mụn trứng cá (xem phần mụn trứng cá) nặng hơn do tăng các viêm sưng kích thích sự phát triển của vi khuẩn, tăng hormon nam, và tiết ra các chất dầu bã nhờn.

– Đường cũng làm làn da sạm đi và đổi màu hơn do các kích thích viêm lên hắc tố da. Các mụn thịt cũng có thể phát triển nhiều hơn với người bị tiểu đường hay béo phì.

– Thuốc lá làm làn da già đi do các chất nicotine và hơn 4000 chất hóa học khác từ khói thuốc làm tổn thương các mô dưới da, kích thích viêm sưng, và khiến làn da già trước tuổi. Khói thuốc khiến da chúng ta mỏng đi, da bị nổi đỏ viêm sưng, dễ bị nhiễm trùng và lâu lành hơn nếu bị trầy xước. Khói thuốc làm các mạch máu li ti dưới da dễ bị nghẽn, làm da thiếu chất dinh dưỡng và giảm khả năng đào thải chất độc dưới da.

– Rượu là một chất khác làm hại da. Lưu ý là một ly rượu đỏ hay uống một vài ly rượu xã giao trong các dịp dễ không ảnh hưởng đến làn da. Tuy nhiên, uống rượu mỗi ngày với nồng độ cao sẽ làm da chúng ta già trước tuổi, nhăn nheo, và giảm khô đi. Rượu làm cơ thể mất nước, khiến cho nước dưới da mất đi dần dần, làm da chúng ta nhìn như nhợt nhạt. Rượu còn giúp phát triển các mạch máu li ti dễ thấy dưới da, lân dần có thể phát triển thành các bệnh về da như bệnh nổi đỏ Rosacea

– Uống rượu nhiều còn làm cơ thể mất đi các vitamin quan trọng như vitamin A, B, và C. Thiếu vitamin A và C làm da chúng ta không còn khả năng bảo vệ trước các chất oxy hóa. Vitamin C cũng cần thiết cho tái tạo collagen.

– Rượu có kèm chất đường (ví dụ như Bia hay cocktail) còn có thể nguy hiểm hơn rượu thường vì rượu + đường la hai thứ làm tổn thương da chúng ta.

– Hai loại tinh bột mà chúng ta hay nghe là:

– Complex Carb (carb hấp thụ chậm) như gạo lứt, bánh mì nâu, yến mạch là những chất tinh bột nhiều chất xơ, hấp thụ chậm, giúp cho quý vị cảm giác no lâu. Đây là những tinh bột giúp làn da khỏe mạnh

– Simple Carb (carb hấp thụ nhanh) như cơm gạo trắng, bánh kẹo, đường, chè hấp thụ vào nhanh, khiến cơ thể tiêu hóa nhanh, dẫn đến mau đói. Do ăn loại này hệ thống chuyển hóa thường nhanh hơn, khiến quý vị có cảm mau đói mặc dù mới vừa ăn vào. Khi ăn nhiều vào thì dẫn đến tăng cân, tăng chỉ số độ viêm sưng và làm da mau lão hóa.

# Béo phì và thừa cân làm hại sức khỏe da

– Các nghiên cứu chỉ ra người bệnh béo phì có nhiều vấn đề về viêm sưng hơn người bình thường. Cụ thể là các protein viêm sưng viêm do có quá nhiều chỉ số viêm sưng như TNF, IL-6, hay CRP. Các chỉ số này có thể xem như là “nhiệt độ” bên trong cơ thể các cơ quan. Khi có nhiều viêm sưng, các mạch máu li ti dưới da dễ bị nghẽn và vón cục, khiến làn da mau mỏng, dễ chết và già đi.

– Người bệnh béo phì còn tăng bề mặt da khiến da càng bị kéo giãn, khiến khả năng tổn thương da càng cao nếu bị trầy xước. Một người béo phì bị vết cắt trên da sẽ lâu lành hơn làn da của một người bình thường.

– Vì vậy, chăm sóc da khỏe bắt đầu bằng việc tập thể dục giảm cân. Khi cơ thể giảm cân, các chỉ số viêm sưng giảm đi, và làn da sẽ tái tạo trở lại. Tập thể dục giúp các mạch máu co giãn, chảy điều hòa, dẫn các chất độc hại ra ngoài, giúp da khỏe mạnh.

– Hạn chế ăn đường hay uống rượu vì đây là những thứ làm làn da mau già đi, làm da khô mất nước, và giảm khả năng đàn hồi. Bỏ thuốc lá vì thuốc là làm da chúng ta già trước tuổi.

Bs Wynn Tran, Los Angeles, Hoa Kỳ