[HIV/AIDS] Thuốc kháng HIV (Điều trị bằng thuốc kháng virus)

HIV / AIDS là gì?

HIV viết tắt của từ human immunodeficiency virus chính là virus gây suy giảm miễn dịch ở người.  Nó gây hại cho hệ thống miễn dịch của bạn bằng cách phá hủy các tế bào T-CD4( chức năng chính của T-CD4 là nhận biết kháng nguyên lạ và điều hòa hệ thống miễn dịch của cơ thể). Việc mất các tế bào này khiến cơ thể bạn khó chống lại sự nhiễm trùng và một số bệnh ung thư liên quan đến HIV.

AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome) là Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người do HIV gây ra, thường được biểu hiện thông qua các nhiễm trùng cơ hội, các ung thư và có thể dẫn đến tử vong.

Nếu không điều trị, HIV có thể dần dần phá hủy hệ thống miễn dịch và tiến tới AIDS.  Đây là giai đoạn cuối của nhiễm HIV. Không phải ai nhiễm HIV cũng bị AIDS.

Advertisement

Điều trị bằng thuốc kháng vi-rút (ART) là gì?

Việc điều trị HIV / AIDS bằng thuốc được gọi là liệu pháp kháng vi-rút (ART). Đó là khuyến cáo cho tất cả những người bị nhiễm HIV. Các loại thuốc này không chữa khỏi nhiễm HIV, nhưng chúng làm cho nó trở thành một tình trạng mãn tính có thể kiểm soát được. Họ cũng làm giảm nguy cơ lây lan virus sang người khác.

Thuốc HIV / AIDS hoạt động như thế nào?

Thuốc HIV / AIDS làm giảm lượng HIV (tải lượng virus) trong cơ thể bạn, giúp

• Cho hệ thống miễn dịch của bạn một cơ hội để phục hồi. Mặc dù vẫn còn một số HIV trong cơ thể, hệ thống miễn dịch của bạn phải đủ mạnh để chống lại nhiễm trùng và một số bệnh ung thư liên quan đến HIV.
• Giảm nguy cơ lây lan HIV sang người khác

Các loại thuốc HIV / AIDS là gì?

Có một số loại thuốc HIV / AIDS khác nhau. Một số hoạt động bằng cách ngăn chặn hoặc thay đổi các enzyme mà HIV cần để tạo bản sao của chính nó. Điều này ngăn ngừa HIV tự sao chép, làm giảm lượng HIV trong cơ thể. Một số loại thuốc làm điều này:

• Các chất ức chế men sao chép ngược nucleoside (NRTI) ngăn chặn enzyme sao chép ngược, ngăn chặn HIV sinh sôi. Điều này làm giảm tải lượng virus HIV trong cơ thể người. Các thuốc trong nhóm này gồm: abacavir (Ziagen), emtricitabine (Emtriva), lamivudine (Epivir), tenofovir (disoproxil), Viread (fumarate), zidovudine (Retrovir).
• Các chất ức chế sao chép ngược không nucleoside (NNRTI) ngăn chặn virus HIV sinh sôi. Nó làm điều này bằng cách liên kết và thay đổi một enzyme gọi là enzyme sao chép ngược, mà virus HIV sử dụng để sao chép. Các thuốc trong nhóm này gồm: doravirine (Pifeltro), efavirenz (Sustiva), etravirine (Intelence), nevirapine Viramune (Viramune XR), rilpivirine (Edurant).
• Các chất ức chế integrase (INSTIs) vô hiệu hóa các hiệu ứng của integrase, do đó ngăn HIV chèn DNA của nó vào tế bào chủ. Kết quả là, HIV không thể tạo ra các bản sao của chính nó và điều đó có nghĩa chúng sẽ không thể nhân lên được nữa. Nhóm này có các loại thuốc như: dolutegravir (Tivicay), Raltegravir(Isentress hoặc Isentress HD).
• Thuốc ức chế protease (PI) Các tế bào HIV đang phát triển sử dụng một loại enzyme gọi là protease để trưởng thành và nhân lên. Protease là loại men cho phép virus lây lan sang các tế bào khác trong cơ thể. Loại thuốc PI liên kết với nhau và ngăn chặn enzyme này phát triển, do đó tăng khả năng ngừa virus HIV phát triển. Các thuốc trong nhóm này gồm: atazanavir (Reyataz), darunavir (Prezista), fosamprenavir (Lexiva), ritonavir (Norvir), saquinavir (Invirase), aptranus (Tipranavir).

Một số loại thuốc HIV / AIDS can thiệp vào khả năng của HIV để lây nhiễm các tế bào hệ thống miễn dịch CD4:

• Các chất ức chế hợp nhất ngăn chặn HIV xâm nhập vào các tế bào. Enfuvirtide, còn có tên gọi khác là Fuzeon, là thuốc duy nhất thuộc nhóm này.

• Thuốc đối kháng thụ thể CCR5:

Để xâm nhập vào tế bào, trước tiên HIV phải liên kết với một thụ thể đặc biệt trên bề mặt tế bào. Thụ thể này còn được gọi là thụ thể CCR5. Thuốc đối kháng CCR5 là thuốc ngăn chặn đồng thụ thể CCR5, ngăn ngừa HIV bám vào và xâm nhập vào tế bào bạch cầu. Maraviroc là thuốc duy nhất thuộc nhóm về chất đối kháng CCR5, với tên biệt dược là Selzentry

Trong một số trường hợp, mọi người dùng nhiều hơn một loại thuốc:

• Thuốc tăng cường dược động học làm tăng hiệu quả của một số loại thuốc điều trị HIV / AIDS. Một chất tăng cường dược động học làm chậm sự phân hủy của các loại thuốc khác. Điều này cho phép thuốc tồn tại trong cơ thể lâu hơn với nồng độ cao hơn.
• Sự kết hợp đa chủng loại bao gồm sự kết hợp của hai hoặc nhiều loại thuốc HIV / AIDS khác nhau

Khi nào cần bắt đầu dùng thuốc điều trị HIV / AIDS?

Điều quan trọng là bắt đầu dùng thuốc HIV / AIDS càng sớm càng tốt sau khi chẩn đoán, đặc biệt là nếu bạn

• Đang mang thai
• Bị AIDS
• Có một số bệnh và nhiễm trùng liên quan đến HIV
• Bị nhiễm HIV sớm (6 tháng đầu sau khi nhiễm HIV)

Cần biết gì nữa về việc dùng thuốc điều trị HIV / AIDS?

Điều quan trọng là phải uống thuốc mỗi ngày. Nếu bạn bỏ lỡ liều hoặc không tuân theo lịch trình thường xuyên, việc điều trị của bạn có thể không hiệu quả và virus HIV có thể trở nên kháng thuốc.

Thuốc HIV có thể gây ra tác dụng phụ. Hầu hết các tác dụng phụ này có thể kiểm soát được, nhưng một số ít có thể nghiêm trọng.

Thuốc HIV PrEP và PEP là gì?

Thuốc HIV không chỉ được sử dụng để điều trị.Một số người dùng chúng để ngăn ngừa HIV. PrEP (điều trị dự phòng trước phơi nhiễm) dành cho những người chưa nhiễm HIV nhưng có nguy cơ mắc bệnh rất cao. PEP (điều trị dự phòng sau phơi nhiễm) dành cho những người có khả năng bị phơi nhiễm HIV.

Nguồn tham khảo:AIDSinfo.