Y khoa Ykhoa, y học, y tế, kiến thức, lâm sàng, cận lâm sàng, chẩn đoán, điều trị, phác đồ, diễn đàn y khoa, hệ sinh thái y khoa online, mới nhất và đáng tin cậy.
Thứ sáu, ngày 25 tháng 2 năm 2022 (HealthDay News) – Khi bạn cắn vào một quả táo thì đột nhiên miệng của bạn bắt đầu ngứa ran. Hoặc bạn ăn tôm vào bữa tối và bạn bị nổi mề đay.
Bạn không phải là một đứa trẻ và bạn đã có thể ăn những thực phẩm này từ đó đến giờ, vậy điều gì đang xảy ra?
Có nhiều nguyên nhân để giải thích cho tình trạng này, nhưng một trong số đó là dị ứng thực phẩm khởi phát ở người lớn. Đó là việc bạn trở nên bị dị ứng với một loại thực phẩm (đôi khi rất nghiêm trọng) sau tuổi trưởng thành.
Các nhà nghiên cứu không biết chắc chắn lý do tại sao một số người lại trở nên dị ứng với một số loại thực phẩm sau khi đã trưởng thành, nhưng có một số giả thuyết về các yếu tố kích hoạt cũng như các biện pháp có thể khắc phục tình trạng này.
“Có rất nhiều tình trạng về dị ứng thực phẩm và điều quan trọng ở đây là bạn phải thật sự hiểu được những gì đang diễn ra với bạn, vì một trong số chúng có thể có cách điều trị nếu như bạn nắm chắc được tình trạng của mình.” Theo Tiến sĩ Ruchi Gupta, Giám đốc Trung tâm Dị ứng Thực phẩm và Bệnh hen suyễn, thuộc Viện Y tế và Sức khỏe Cộng đồng tại Trường Y khoa Feinberg thuộc Đại học Northwestern ở Chicago.
Hơn 50 triệu người Mỹ bị dị ứng thực phẩm, điều này xảy ra khi hệ miễn dịch của một người phản ứng quá mức với một thứ gì đó trong thực phẩm, theo Đại học Dị ứng, Hen suyễn và Miễn dịch học Hoa Kỳ (ACAAI).
Theo nghiên cứu của Gupta, con số này bao gồm khoảng 10% người trưởng thành. Một số bệnh dị ứng có từ thời thơ ấu, nhưng gần một nửa trong số đó bắt đầu từ khi trưởng thành. Khoảng 38% trong nghiên cứu năm 2019 với 40.000 người cho biết họ bị phản ứng nghiêm trọng với thức ăn khiến họ phải nhập viện cấp cứu.
Bạn có thể bị dị ứng với bất cứ thứ gì, có 9 chất gây ra 90% trường hợp dị ứng thực phẩm: đậu phộng, hạt cây, sữa, trứng, động vật có vỏ, cá có vây, đậu nành, lúa mì và mè.
Ở người lớn, dị ứng động vật giáp xác là phổ biến nhất, ảnh hưởng đến gần 3%, Gupta cho biết.
Thay đổi môi trường làm kích hoạt dị ứng
Mặc dù dị ứng có xu hướng xảy ra trong các gia đình, nhưng trong số nhiều lý do mà các nhà nghiên cứu đã xác định cho các bệnh dị ứng ở tuổi trưởng thành đó là do sự thay đổi môi trường. Có thể bạn đã chuyển nhà và bạn đã tiếp xúc với các chất gây dị ứng khác nhau, và chúng kích hoạt hệ thống miễn dịch của bạn.
Nhiễm trùng do vi rút hoặc vi khuẩn cũng có thể làm xảy ra tình trạng dị ứng tương tự với cơ chế như trên.
Hormone cũng có thể là một chất xúc tác, đặc biệt là ở phụ nữ. Không hiếm trường hợp dị ứng thực phẩm trong tuổi dậy thì, mang thai hoặc mãn kinh.
Theo Tiến sĩ Tania Elliott, người phát ngôn của ACAAI và là giảng viên tại NYU Langone Health ở Thành phố New York cho biết: “Dị ứng xảy ra cao hơn một chút ở độ tuổi trưởng thành ở phụ nữ và chúng tôi chưa hiểu rõ về cơ chế, nhưng nó có thể liên quan đến những thay đổi trong nội tiết tố”.
“Một số phụ nữ có thể bị dị ứng tồi tệ hơn trong các giai đoạn khác nhau của chu kỳ kinh nguyệt” cô nói.
Một nguyên nhân khác có thể xảy ra: Một số loại thuốc hoặc rượu có thể làm thay đổi nồng độ axit trong ruột, do đó, cơ thể ngừng phân hủy một số loại thực phẩm như trước đây.
Điều này kích hoạt phản ứng miễn dịch qua trung gian IgE, được Elliott mô tả là “một thuật ngữ hay ho để nói rằng cơ thể chúng ta đang phản ứng bất thường với một thứ gì đó tự nhiên xảy ra trong môi trường”.
Phản ứng tự nhiên đó kích hoạt cơ thể giải phóng các hóa chất, bao gồm histamine, có thể gây ngứa, mẩn đỏ, sưng tấy và giãn nở các mạch máu, Elliott nói.
Dị ứng có thể ảnh hưởng đến nhiều hệ thống cơ quan với các phản ứng trên da, nôn mửa, khó thở và giãn mạch máu. Sốc phản vệ là một phản ứng dị ứng nghiêm trọng, đe dọa tính mạng. Bác sĩ có thể yêu cầu bạn dùng epinephrine để bạn có thể nhanh chóng điều trị phản ứng nguy hiểm này.
Bác sĩ chuyên khoa dị ứng có thể giúp chẩn đoán
Không dung nạp được thực phẩm lại là một tình trạng khác. Các triệu chứng có thể bao gồm đầy hơi, mệt mỏi hoặc những triệu chứng khó chịu khác, có thể xuất hiện vài ngày sau đó thay vì trong vòng vài phút hoặc vài giờ. Nếu bạn gặp những triệu chứng đó, Elliott đề nghị nên ghi nhật ký ăn uống trong khoảng hai tuần và sau đó để bác sĩ phân tích. Điều đó có thể dẫn đến một chế độ ăn kiêng loại bỏ để xác định thủ phạm.
Việc bị ngứa miệng mà một số người có được sau khi cắn vào một quả táo tươi có thể là một tình trạng được gọi là hội chứng dị ứng miệng.
Ví dụ, khi bạn bị dị ứng với phấn hoa của cây, bạn có thể bị phản ứng với việc ăn quả của cây đó. Ngoài cảm giác ngứa ran, bạn có thể bị phát ban hoặc nổi mề đay trên miệng. Nó không có khả năng gây ra sốc phản vệ và bạn có thể tiếp tục ăn thức ăn, Gupta nói
“Điều quan trọng là phải nói chuyện với bác sĩ chuyên khoa dị ứng của bạn và bạn phải chắc rằng bạn biết điều gì đang xảy ra với bạn” cô nói, vì đôi khi nấu chín thức ăn có thể làm giảm phản ứng.
Tuy nhiên, điều đó không đúng đối với những người bị phản ứng dị ứng nghiêm trọng.
“Đó là việc bạn phải hoàn toàn tránh xa những chất gây dị ứng đó,” Gupta nói, đồng thời cho biết thêm rằng việc chẩn đoán chính thức là rất quan trọng.
Trong khi 10% người lớn bị dị ứng thực phẩm, khoảng 20% trong số những người trong nghiên cứu của Gupta nghi ngờ họ bị. Nhiều người có thể chỉ đơn giản là không dung nạp một loại thực phẩm nhất định – ví dụ, đường lactose trong sữa. Khoảng 1/20 trong nghiên cứu của Gupta báo cáo đang tìm kiếm chẩn đoán.
Một nghiên cứu nhỏ của Canada trên 14 bệnh nhân cho thấy “dị ứng thực phẩm khởi phát ở người lớn – đặc biệt là với hậu quả là sốc phản vệ – là một hiện tượng quan trọng cần nhận biết, ngay cả khi bệnh nhân đã dung nạp được thực phẩm được đề cập trước đó.”
Nếu bạn nghi ngờ có phản ứng dị ứng với một loại thực phẩm và nó không đủ nghiêm trọng để đưa bạn đến phòng cấp cứu, hãy chụp ảnh phản ứng của bạn cùng với thực phẩm, bao gồm bất kỳ loại gia vị nào được sử dụng trong món ăn và chia sẻ ảnh với bác sĩ của bạn, Elliott đề xuất.
Đó là bởi vì tình trạng dị ứng với các loại gia vị đang có xu hướng gia tăng. Bác sĩ của bạn có thể làm xét nghiệm đích về các thành phần cụ thể trong món ăn bị nghi ngờ.
Đừng thất vọng nếu bạn yêu thích cua hoặc các loại hạt rồi đột nhiên không thể ăn chúng. Các phương pháp điều trị đang được nghiên cứu và tiến hành ,Gupta nói
Hiện đã có một liệu pháp miễn dịch đường uống được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ chấp thuận cho các trường hợp dị ứng đậu phộng ở trẻ em. Mặc dù nó chưa được chứng thực cho người lớn, Gupta dự đoán liệu pháp này cuối cùng sẽ được chứng thực.
Các thử nghiệm lâm sàng đang diễn ra cũng đang đánh giá các loại thuốc sinh học làm thay đổi một phần của con đường miễn dịch gây ra phản ứng.
Gupta nói: “Tôi chỉ muốn cho mọi người biết, hiện tại vẫn có hy vọng, trong vòng 5 đến 10 năm tới, chúng tôi sẽ có phương pháp điều trị dị ứng thực phẩm”.
Người dịch: Võ Phạm Tú Ly, Trần Gia Minh
Hiệu đính: Bác sĩ Huỳnh Lê Thái Bão
Bài viết được dịch thuật và biên tập bởi ykhoa.org – Vui lòng không reup khi chưa được cho phép!
